Jednym z podstawowych problemów związanych z edukacją osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu jest brak świadomości społecznej, że edukacja jest jedną z najskuteczniejszych form rehabilitacji. Podejmując się analizy badań jednostkowych losów uczniów i przedstawiając doświadczenia placówki oświatowej, która ma wiele sukcesów w kształceniu i społecznej rehabilitacji tych uczniów, obalamy ten mit. 

Silna więź w całej klasie

X Liceum Ogólnokształcące w Radomiu jest szkołą, w której obok procesu dydaktyczno-wychowawczego przebiega proces integracji i przygotowania ucznia z zaburzeniami ze spektrum autyzmu do samodzielnego, satysfakcjonującego życia. Połączenie tych aspektów pracy szkoły w jednym miejscu i czasie stanowi o wyjątkowości tej placówki. Powstaje tu specyficzna wartość dodana przede wszystkim o charakterze jakościowym, a więc niewymiernym w kategoriach ekonomicznych.

W „Konarskim” uczy się 213 uczniów w 10 oddziałach. Wszystkie klasy są integracyjne i jedna włączająca. Oznacza to, że w każdej z nich uczy się od 3 do 5 uczniów ze skierowaniem do kształcenia specjalnego. 39 osób, tj. 18,3% wszystkich uczniów w szkole, to osoby ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, a w chwili obecnej 9 z nich to dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. W zupełności zostaje tu zachowana idea integracji, która w istocie przynosi korzyść całej społeczności szkolnej. Umożliwia kształcenie i wychowanie w klimacie wzajemnej tolerancji, szacunku i zrozumienia. Uczy wzajemnej współpracy i odpowiedzialności za swoje postępowanie, a tym samym przyczynia się do stworzenia silnej więzi całej grupy klasowej. 

U uczniów z niepełnosprawnościami obserwuje się istotne zmiany w rozwoju emocjonalnym: wzrost poczucia własnej wartości, samooceny, pewności siebie. Ich dotychczasowa postawa wycofująca ustępuje potrzebie nawiązywania kontaktów, także z pełnosprawnymi rówieśnikami. To mobilizuje do rozbudzania ambicji i naśladowania pozytywnych wzorców. Stają się bardziej komunikatywni i samodzielni. Czują się dowartościowani, a dzięki wspólnemu przebywaniu, wspólnej pracy, rozwijają się i czynią postępy w nauce. 

Tolerancja, wyrozumiałość i akceptacja

Radom jest jednym z pierwszych miast w Polsce, w którym najpierw powstała integracyjna szkoła podstawowa, a później gimnazjum integracyjne. X Liceum Ogólnokształcące jest uzupełnieniem tej struktury. Od kilku lat moje zainteresowania badawcze skupiają się wokół rozpoznawania systemów wsparcia społecznego, a także funkcji, jakie pełnią owe systemy w edukacji uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Potwierdzają one między innymi przekonanie, że w procesie nauczania i wychowania ucznia z autyzmem ważna jest indywidualizacja wymagań i metod pracy w zależności od rzeczywistych trudności (deficytów) występujących u ucznia, z jednoczesnym uwzględnieniem jego mocnych stron. 

Jego sukces edukacyjny zależy od zrozumienia jego problemów przez nauczycieli i wychowawców, od ich tolerancji, wyrozumiałości i akceptacji faktu, że uczeń z zaburzeniami ze spektrum autyzmu będzie wymagał większego wsparcia i zaangażowania ze strony nauczyciela, niż jego zdrowi rówieśnicy. Podstawowe znaczenie dla powodzenia działań wspierających takiego ucznia ma dobra współpraca szkoły z rodzicami. 

W przypadku Konarskiego znakomita większość rodziców stwierdziła, że psycholog, pedagog, a także nauczyciele (w większości oligofrenopedagodzy) świadczący specjalistyczne usługi opiekuńcze, świetnie radzą sobie z rozpoznawaniem potrzeb, a uczniowie uzyskują przewidywane osiągnięcia. Wynika to prawdopodobnie z właściwego przygotowania zawodowego oraz specyfiki podejmowanych działań. Szczególnie wysoko rodzice cenią sobie sytuacje, w których do ich dyspozycji jest każdy wychowawca, nauczyciel wspomagający, nauczyciele specjaliści oraz dyrektor szkoły.

Ważne jest abyśmy wszyscy mieli świadomość, że przedstawiony problem integracji, rozwoju i uspołeczniania osoby ze spektrum autyzmu rzutuje na dalsze funkcjonowanie ucznia nie tylko w szkole, ale i w dalszym życiu społecznym.

Autorką artykułu jest Maria Owczarek, dr nauk społecznych, oligofrenopedagog i nauczyciel z 30 letnim stażem (ostatnie 10 lat w X LO z oddziałami integracyjnymi w Radomiu).  

Najszybsze informacje z Radomia wprost na Twojego Facebooka:
KLIKNIJ I POLUB NAS TERAZ >>