W obecnej perspektywie unijnej 16 województw otrzyma łącznie na rozwój 153 mld zł, co oznacza, że 44 proc. środków objętych Umową Partnerstwa będzie w dyspozycji samorządów regionalnych. Łączna wartość całego programu regionalnego Mazowsza to 2,1 mld euro, czyli ok. 10 mld zł.

Jak zauważa wicemarszałek Rafał Rajkowski, już pod koniec marca ruszą pierwsze nabory w ramach nowej perspektywy finansowej.

– Na te środki czekali wszyscy – przedsiębiorcy, samorządy lokalne, organizacje pozarządowe czy uczelnie i ośrodki badawcze. Tych prawie 10 mld zł pomoże w podniesieniu innowacyjności Mazowsza, przyczyni się do rozwoju przedsiębiorczości, wzrostu inwestycji w odnawialne źródła energii czy choćby transport niskoemisyjny.

Środki unijne mają być przeznaczone m.in. na dostosowanie do zmian klimatu, działania społeczne i aktywizację zawodową, prace badawczo-rozwojowe, innowacje biznesowe, wsparcie edukacji czy przebudowę dróg.

Jak zauważa Aleksandra Szwed, zastępca dyrektora Departamentu Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich ta perspektywa jest zupełnie inna od poprzedniej.

– Po raz pierwszy Mazowsze traktowane będzie nie jako jeden, a dwa regiony. Od stycznia 2018 r. województwo mazowieckie zostało podzielone statystycznie na region Warszawski stołeczny i Mazowiecki regionalny. Dzięki takiemu rozwiązaniu Mazowsze nie straciło, a zyskało wsparcie na poziomie poprzedniej perspektywy finansowej. Do tego dochodzą jeszcze środki z programu Polska Wschodnia. Radom jest jedynym na Mazowszu miastem, które w ramach tego programu ma zagwarantowane 40 mln euro w ramach działania 2.8 mobilność miejska. 75 proc. przyznanej alokacji w ramach FEM 2021-2027 zasili projekty beneficjentów z Mazowsza regionalnego. Około 37 proc. środków z EFS zostanie przeznaczonych na aktywną integrację, rozwój usług społecznych i zdrowotnych. To także wsparcie na edukację dzieci i młodzieży, włączenie społeczne czy aktywizację na rynku pracy. Z kolei w przypadku EFRR ponad 30 proc. alokacji zasili projekty dotyczące zielonego rozwoju regionu, a prawie 15 proc. na wspieranie innowacyjnej i inteligentnej transformacji gospodarczej.

Subregion radomski w latach 2014-2020

W ramach perspektywy finansowej 2014-2020 beneficjenci z subregionu radomskiego złożyli 846 wniosków, spośród których 501 zostało zatwierdzonych do wsparcia. Do tej pory podpisanych zostało już 476 umów na ponad 722 mln zł wsparcia, z czego ponad 674 mln zł to środki unijne. Wartość podpisanych umów wynosi ponad 1,1 mld zł. Środki unijne trafiły także do powiatu grójeckiego. To kolejnych 51 podpisanych umów na ponad 45 mln zł dofinansowania, z czego ponad 43 mln zł stanowiły fundusze europejskie.

Jak podkreśla zastępca prezydenta Radomia Mateusz Tyczyński unijne fundusze umożliwiły nam realizację bardzo wielu różnorodnych przedsięwzięć.

– Od inwestycyjnych po tzw. projekty miękkie, na przykład podnoszące kwalifikacje zawodowe. Jednym z przykładów dużych inwestycji zrealizowanych przy wsparciu funduszy z UE jest Kamienica Deskurów, której rewitalizacja to jeden z kluczowych elementów całego procesu przywracania radomianom Miasta Kazimierzowskiego. Pełni funkcję kulturalną, muzealną, jest też siedzibą Centrum Organizacji Pozarządowych. Mam nadzieję, że wkrótce zostaną uruchomione pieniądze z KPO i będziemy mogli korzystać z kolejnych funduszy. Jak pokazują doświadczenia ostatnich lat, realnie pomagają one zmieniać nasze miasta i podnosić jakość życia mieszkańców.

Pierwsze konkursy już pod koniec marca

Od 31 marca będzie można składać wnioski o dofinansowanie zakupu średnich oraz ciężkich samochodów ratowniczo-gaśniczych dla ochotniczych straży pożarnych. Samorządy będą mogły ubiegać się także o fundusze na budowę lub modernizację oczyszczalni ścieków oraz rozwój sieci kanalizacyjnych (w tym przypadku wsparcie obejmie tylko aglomeracje o równoważnej liczbie mieszkańców w przedziale  10 tys.-15 tys. (RLM), które nie spełniają wymogów tzw. dyrektywy ściekowej oraz zostały uwzględnione w Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków Komunalnych). Pod koniec marca rozpocznie się również konkurs na wsparcie przedsiębiorstw społecznych i podmiotów ekonomii społecznej. W tym samym czasie wystartują również nabory wniosków na działania powiatowych urzędów pracy w zakresie aktywizacji osób znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy.

Drugi kwartał

W drugim kwartale tego roku będzie można ubiegać się o pieniądze na realizację projektów z zakresu kontroli jakości powietrza, gospodarki odpadami czy też rozwoju infrastruktury edukacyjnej. Wsparcie obejmie również aktywizację zawodową kobiet, rozwój usług dla mieszkańców w ramach społeczności lokalnych, integrację migrantów czy zapewnienie odpowiednich kompetencji przez pracowników Publicznych Służb Zatrudnienia.

Trzeci kwartał

Trzeci kwartał roku przyniesie kolejne możliwości pozyskania dofinansowania z programu regionalnego. Wsparcie obejmie wdrożenie wyników prac badawczo-rozwojowych i innowacji biznesowych. W planach są konkursy o dofinansowanie działań z zakresu zapewnienia infrastruktury społecznej, zarządzania inteligentnymi sieciami wodociągowymi czy usuwania miejsc nielegalnego składowania odpadów. Pracodawcy skorzystają z pomocy we wprowadzaniu telepracy, natomiast szkoły będą mogły starać się o fundusze na rozwój kompetencji kluczowych u uczniów. Będą również dostępne środki na kształcenie dorosłych oraz aktywizację społeczno-zawodową osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym.

Czwarty kwartał

Z kolei w czwartym kwartale roku samorządy będą mogły składać wnioski o fundusze europejskie na budowę i przebudowę dróg powiatowych oraz gminnych. Wsparcie obejmie ograniczanie skutków suszy (retencjonowanie wód opadowych), ochronę różnorodności biologicznej, a także parków krajobrazowych. Będzie to również czas rozpoczęcia konkursów o dofinansowanie innowacyjnych projektów biznesowych (w nowej formule projektów modułowych) czy transformacji przedsiębiorstw w kierunku gospodarki obiegu zamkniętego. Końcówka roku przyniesie także możliwość pozyskania wsparcia na rozwój usług społecznych skierowanych do dzieci i młodzieży. Właśnie wtedy rozpocznie się również konkurs o wyjątkowym wymiarze, mający na celu wzmocnienie potencjału partnerów społecznych i organizacji pozarządowych w obszarze wartości i zasad horyzontalnych Unii Europejskiej.

– Starając się o unijne dofinansowanie należy zwrócić uwagę na odpowiednie zaplanowanie projektu, w tym m.in. celów i czasu potrzebnego na realizację prac. Każdy, kto korzysta z pomocy z Unii Europejskiej, musi również pamiętać o wywiązywaniu się z obowiązków informacyjno-promocyjnych, na które położymy szczególny nacisk –podkreśla Monika Tchórznicka, zastępca dyrektora ds. Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w Mazowieckiej Jednostce Wdrażania Programów Unijnych.

Gdzie szukać informacji?

Harmonogram naborów wniosków o dofinansowanie w ramach programu Fundusze Europejskie dla Mazowsza 2021-2027 dostępny jest na stronie www.funduszedlamazowsza.eu. Za ogłaszanie konkursów odpowiadają Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych oraz Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie. Informacji o możliwościach dofinansowania projektów udzielają eksperci Głównego Punktu Informacyjnego Funduszy Europejskich w siedzibie MJWPU w Warszawie oraz punktów informacyjnych w Płocku, Siedlcach, Ciechanowie, Radomiu i Ostrołęce.