Istotę alkoholizmu stanowi uzależnienie psychiczne i fizyczne. To pierwsze polega na tym, że sięgając po alkohol doznajemy satysfakcji, odczuwamy też potrzebę jego spożycia w celu poprawy naszego samopoczucia. Uzależnienie fizyczne natomiast idzie w parze ze wzrostem tolerancji organizmu na alkohol, co z kolei powoduje kłopoty związane z brakiem możliwości przerwania spożywania alkoholu w zaplanowanym momencie, utratą kontroli nad wprowadzaną do organizmu ilością oraz zespołem abstynencji alkoholowej po jego odstawieniu.

Nie ma co ukrywać – alkoholizm jest poważną chorobą. Nadużywanie alkoholu w Polsce mogące być niebezpieczne dla zdrowia, szacuje się na 16 procent populacji, przy czym coraz bardziej obniża się wiek osób uzależnionych od alkoholu. Przypomnijmy, że śmiertelna dawka alkoholu wynosi 6-8 g na 1 kg masy ciała. W promilach wynosi ona zwykle 4-5 promili, choć niechlubny „rekord” Polski (jak podają źródła internetowe) wynosi aż 14,8 promila we krwi, odnotowany w 1995 roku. Wynik to tak niewiarygodny, że badanie powtarzano aż pięć razy! Tadeusz S., u którego stwierdzono aż taki stan upojenia alkoholowego, spowodował wypadek samochodowy pod Wrocławiem – sam zmarł w wyniku obrażeń w nim doznanych , ale (sic!) kilkanaście dni później.  Pamiętajmy, że o stopniu zatrucia decyduje nie tylko ilość spożytego alkoholu, ale również szybkość jego spożycia i szybkość metabolizmu. Dorosły, zdrowy mężczyzna o wadze 70 kg zwykle metabolizuje 7-8 g czystego alkoholu na godzinę.

Uzależnienie od alkoholu nie następuje jednak od razu, a początek choroby jest trudny do uchwycenia. No bo jak określić, kiedy jeszcze pije się dla „przyjemności” czy do towarzystwa, kiedy zaś jest to już picie o charakterze chorobowym, tym bardziej, że każdy człowiek wykazuje inną reakcję na alkohol?

Elvin Morton Jellinek w roku 1960 zdefiniował cztery fazy rozwoju alkoholizmu:

1). Faza wstępna – picie tzw. konwencjonalne, powodujące szereg pozytywnych efektów, jak np. rozluźnienie, uspokojenie, oderwanie od kłopotów, przełamywanie barier, np. nieśmiałości czy leczenie kompleksów. Podczas tej fazy wyraźnie wzrasta tolerancja na alkohol i aby uzyskać pożądane skutki, trzeba zwiększać dawki alkoholu wprowadzanego do organizmu. Faza trwa od kilku miesięcy do kilku lat, a pijący nie dostrzega żadnego problemu. Ma poczucie winy w związku z piciem, ale już unika rozmów na temat picia alkoholu.

2). Faza ostrzegawcza – to rodzaj wewnętrznego przymusu, trudnego już, ale jeszcze możliwego do pokonania. W fazie tej szuka się okazji do picia, alkohol spożywa częściej niż otoczenie, pojawia się spożywanie alkoholu w pojedynkę albo też nawet w ukryciu, często też jest się inicjatorem alkoholowych spotkań. Coraz częstsze są objawy ciężkiego kaca, urywanie się filmu, okresowe zaniki pamięci. Osoba znajdująca się w tej fazie zaczyna szukać pierwszych usprawiedliwień dla swojego postępowania.

3). Faza krytyczna – to już całkowita utrata kontroli nad spożywaniem alkoholu. Czas spożywania alkoholu zaczyna dominować na okresami abstynencji, a pojawiające się negatywne konsekwencje nie powodują przerywania alkoholowych ciągów. Pojawia się alkoholowy głód. Pijący zaczyna izolować się od otoczenia, zaniedbywać rodzinę, przyjaciół i pracę zawodową, a także często rezygnuje ze swoich pasji i zainteresowań. Stara się usprawiedliwiać, że nikt go nie rozumie i nie próbuje mu pomóc w rozwiązaniu często wyimaginowanych problemów, nadużywanie alkoholu staje się dlań „prywatną sprawą”. Obwinia otoczenie i reaguje agresją na uwagi otoczenia. Dochodzi też zwykle do pierwszych kontaktów z prawem. To w tej fazie pojawia się konieczność uzupełnienia poziomu alkoholu w organizmie, czyli spożycia tzw. klina i dbałość o pełne zabezpieczenie zapasów alkoholu. Często towarzyszy mu niedożywienie. Faza ostra to również nieufność i wrogie nastawienie do otoczenia, mogące prowadzić do wybuchów agresji, urojenia niewiary dotyczące partnera lub współmałżonka, wynikająca także z pojawiających się zaburzeń potencji. Osoba w tej fazie często wymaga pomocy medycznej, czasami też sama jej poszukuje.

4). Faza przewlekła – zawiera wszystkie objawy uzależnienia. Charakteryzują ją przewlekłe ciągi alkoholowe, trwałe osłabienie zasad moralnych, spożywanie alkoholi niewiadomego pochodzenia i tzw. alkoholi niekonsumpcyjnych. W trakcie coraz rzadszych okresów abstynencji pojawiają się zespoły abstynencyjne z zaburzeniami świadomości i napadami drgawkowymi. Faza charakteryzuje się również takimi objawami jak lęki, uszkodzenie myślenia i zdolności oceny, zaburzenia pamięci, koncentracji, psychozy, zaburzenia nastroju, uszkodzenia narządów i układów (awitaminoza, nadciśnienie tętnicze, marskość i niewydolność wątroby, kardiomiopatia, arytmie i udary mózgowe, zaburzenia funkcji seksualnych, zespół móżdżkowy, otępienie, padaczka, neuropatie, zapalenia wielonerwowe, encefalopatie, żylaki przełyku, choroby żołądka, zapalenia trzustki, refluks żołądkowo - przełykowy, przełyk Barretta, urazowe pęknięcia przełyku oraz zespół Mallory'ego – Weissa, stany zapalne błon śluzowych jamy ustnej, przełyku, żołądka i dwunastnicy, zaburzenia perystaltyki przełyku i jelit oraz upośledzone wchłanianie prowadzące do powstania niedoborów pokarmowych). Zwiększa się znacznie ryzyko rozwoju choroby nowotworowej oraz zgonu spowodowanego ciężkimi chorobami somatycznymi.

Na podstawie badania Programu Aktywizacji Placówek Odwykowych (źródło: internet)  zdefiniowano problemy, z jakimi najczęściej spotykają się alkoholicy:

• Zaburzenia życia rodzinnego – 94%
• Problemy w kontaktach z ludźmi – 84%
• Problemy finansowe – 82%
• Przemoc wobec bliskich – 57%
• Problemy z prawem (karalność) – 51%.

Zanim więc sięgniemy po alkohol, zapytajmy sami siebie, czy naprawdę warto?

W naszym cyklu artykułów przybliżymy Państwu problem alkoholizmu, pokażemy wielorakie konsekwencje z nim związane, a tym samym postaramy się Państwa przekonać ,że lepiej nie sięgać po tą wątpliwą przyjemność i poprzez to uniknąć wielu nieszczęść i cierpień.

Fundacja na Rzecz Promowania Zdrowia, Sportu i Talentów

Salus Et Facultas

w ramach:

Przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom społecznym proponuje edukację publiczną z zakresu przeciwdziałania uzależnieniom w formie serii artykułów publikowanych na stronie www.radom24.pl .

Projekt współfinansowany ze środków Gminy Miasta Radom.