Przypomniano, że po trwającym wiele godzin tzw. artyleryjskim przygotowaniu ogniowym, przełamaniu w krwawych  bojach obrony hitlerowskiej na przyczółku puławskim (po lewej strony  Wisły), podporządkowane  gen. Kołpakczi oddziały Armii Czerwonej przeszły do szybkiego natarcia na kierunku: Zwoleń – Radom – Tomaszów Mazowiecki – Łódź.

Oficjalne obchody  miały formę rocznicowego spotkania  przed Kościołem Garnizonowym. Wzięli w nich także udział przedstawiciele władz krajowych i wojewódzkich SLD, na czele z Jerzym Wenderlichem – wicemarszałkiem Sejmu RP i Leszkiem Rejmerem – radnym Województwa Mazowieckiego, radnymi Rady Miasta Radomia oraz kierownictwem Rady Miejskiej SLD i Rady Powiatowej SLD w Radomiu.  Uczestniczyło  grono osób reprezentujących  kombatantów, Związku Weteranów i Rezerwistów WP oraz członków Związku Żołnierzy Zawodowych WP, przedstawicieli władz miejskich. 

Po modlitwie za poległych, w asyście pocztów sztandarowych,  przedstawiciele  związków kombatanckich  oraz  innych organizacji społecznych doceniających znaczenie tego historycznego wydarzenia, złożyli kwiaty na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza.

Z kolei o godz. 10.30 kombatanci spotkali  się na Cmentarz  Prawosławny, gdzie  przy   cokole Pomnika Wdzięczności i przy mogiłach  żołnierzy Armii Czerwonej, po  modlitwie ekumenicznej oraz okolicznościowych przemówieniach płk. Władysława Dobrzańskiego prezesa Mazowieckiego Związku Weteranów i Rezerwistów WP i wiceprezesa   Stanisława Kuśmierskiego, ze ZŻZWP w Radomiu- złożono kwiaty  na kwaterach poległych żołnierzy Armii Czerwonej.

Władysław Dobrzański  i Stanisław Kuśmierski przypomnieli, że w nocy z 15 na 16 stycznia Radom został opanowany po krótkotrwałych, ale bardzo ciężkich i krwawych walkach przez Armię Czerwoną. W trakcie ich trwania poległo około  200 żołnierzy radzieckich oraz bliżej nieokreślona liczba Niemców. Podczas  rozminowywania, okazało się, jak wielkie zniszczenie Niemcy przygotowywali  miastu Radom, liczącemu wówczas niespełna 70 tysięcy mieszkańców. Całą społeczność  żydowską wymordowali przecież  hitlerowcy w obozach koncentracyjnych, a kilkanaście tysięcy Polaków rozstrzelali  w samym  tylko Firleju.  W okresie pierwszych miesięcy po wypędzeniu Niemców, z ziemi wydobyto łącznie 44 tysiące kg materiałów wybuchowych i 11 600 min.

Do 31 stycznia rozminowano 24 ulice,  59 budynki fabryczne, 8 mostów z podjazdami (w tym wiadukt na ulicy Słowackiego), 63 obiekty komunalne, 352 domy mieszkalne, przejazdy kolejowe i 8 pól minowych (w tym plac Jagielloński). Wspomnieli,  że maszyny i urządzenia z tak ważnych fabryk, jak: „Broń”, „Bata”, Telefony” i kilku innych wywieźli hitlerowcy do  III Rzeszy. Rozpoczęła sie mozolna odbudowa miasta ze zniszczeń a następnie jego rozbudowa. Jej owocem był  m.in. wzrost liczby mieszkańców Radomia do około 235 tysięcy.

Gospodarz cmentarza, prawosławny ks. Rubczewski dziękował Radomianom, że zjawili sie na Cmentarzu Prawosławnym by uczcić prochy spoczywających tu  żołnierzy, którzy oddali życie niekiedy o tysiące kilometrów od swych domów rodzinnych. Krewni poległych, zdarzało się, że krewni  odnajdowali   ich miejsca  wiecznego spoczynku dopiero po kilkudziesięciu latach. 

- Sprawy polityczne należą do polityków. Spoczywający na radomskiej cmentarzu  nie politykowali, lecz walczyli z wrogiem, który najechał ich ojczyznę ,a jeszcze  wcześniej Polskę.  Nie bójmy się przeszłości, bardziej myślmy jednak o przyszłości. Dziękuję wszystkim Wam za pamięć o spoczywających na tym cmentarzu  żołnierzach – powiedział gospodarz cmentarza.

Pisząc o wyzwoleniu Radomia, warto przypomnieć, że obejmujący teren ziemi radomskiej 1 Front Białoruski marszałka Gieorgija Żukowa miał za zadanie w pierwszych dniach ofensywy zimowej  rozbić warszawsko – -radomskie zgrupowanie Wehrmachtu, przełamać obronę niemieckiej 9.Armii Polowej, wyzwolić Warszawę i głównymi siłami osiągnąć rubież: Piotrówek, Żychlin, Łódź i dalej nacierać  na kierunku – Poznań. Miały doprowadzić do osiągnięcia tego celu  uderzenia. Główne  z przyczółka magnuszewskiego w kierunku na Białobrzegi – Skierniewice – Kutno. Drugie z puławskiego w kierunku  - Radomia i Łodzi. Trzecie z rejonu Jabłonny i Legionowa i spod Warszawy, miało zlikwidować niemiecki przyczółek w widłach Wisły i Bugonarwi oraz oskrzydlić Warszaw e od północnego - zachodu. 33 Armia gen. Wiaczesława Cwietajewa miała z kolei uderzyć na Szydłowiec  i Skarżysko – Kamienna. Wszystkie cele zostały osiągnięte.

Chcesz szybciej dowiadywać się o nowych wydarzeniach i czytać najświeższe newsy?  POLUB NAS NA FACEBOOKU. ZRÓB TO TERAZ >>