Ustanowiona przez radomski samorząd Nagroda Literacka im. Witolda Gombrowicza przyznawana jest debiutującym pisarzom i uznawana za jedno z najważniejszych literackich wyróżnień w Polsce. W tej edycji można było zgłaszać książki wydane w 2022 roku.

Ostatecznie nadesłanych zostało 100 książek. To właściwie już pewna prawidłowość – co roku mniej więcej taka właśnie jest liczba nadesłanych tytułów. Spośród nich kapituła w składzie Jerzy Jarzębski (przewodniczący), Ewa Graczyk, Anna Kałuża, Zofia Król, Zbigniew Kruszyński, Józef Olejniczak oraz Justyna Sobolewska wybrała pięć nominowanych książek.

Nominacje do Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza w 2023 roku:
1. Wiktoria Bieżuńska, Przechodząc przez próg zagwiżdżę (wyd. Cyranka)
2. Olga Górska, Nie wszyscy pójdziemy do raju (wyd. Drzazgi)
3. Urszula Honek, Białe noce (wyd. Czarne)
4. Sabina Jakubowska, Akuszerki (wyd. Grupa Wydawnicza Relacja)
5. Jakub Nowak, To przez ten wiatr (wyd. Powergraph)

- Nie wiem, czy to nie jest najlepsza edycja spośród wszystkich ośmiu. To się zawsze tak mówi, ale tym razem kapituła naprawdę miała niezwykle trudne zadanie. Zresztą, w dyskusji pojawiało się spostrzeżenie, że bardzo wiele debiutów jest nominowanych w nagrodach, które przecież przeznaczone są nie tylko dla debiutantów. To świadczy o tym, że rok 2022 był niezwykle bogaty – mówi Tomasz Tyczyński, sekretarz Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza.

Jego słowa potwierdzają inni członkowie kapituły. – To był bardzo dobry rok dla debiutów prozatorskich. Spośród ponad stu zgłoszonych książek udało nam się wybrać pięć jak sądzimy najlepszych, ale zostawiliśmy z wielkim żalem przynajmniej pięć, dziesięć za burtą – mówi Zbigniew Kruszyński, pisarz, członek kapituły Nagrody.

Laureat Nagrody otrzyma 40 000 złotych, statuetkę oraz lornetkę, będącą symbolem twórczej uważności wobec świata i nawiązującą do ostatnich lat życia Gombrowicza, które pisarz spędził w Vence na południu Francji. Pisarz, uwięziony przez chorobę w domu, przez lornetkę obserwował ludzi i ich życie. Dzięki wsparciu Samorządu Mazowsza nagrody pieniężne w wysokości po 5 tys. złotych otrzymują też wszyscy nominowani. Dzięki mecenatowi Zakładów Automatyki Kombud S.A. od dwóch edycji kapituła przyznaje także wyróżnienie w postaci rezydencji literackiej. Wybrana osoba spędzi miesiąc w Vence.

Laureatów Nagrody oraz rezydencji literackiej poznamy we wrześniu, podczas festiwalu Opętani Literaturą, który od lat towarzyszy nagrodzie. - W tym roku, ze względu na jubileusz debiutu Witolda Gombrowicza, festiwal towarzyszący nagrodzie będzie nieco autotematyczny. Będziemy mówić i dyskutować o samostwarzaniu się pisarzy, o życiu literackim, hierarchiach i nagrodach literackich – mówi Tomasz Tyczyński.

Do tej pory laureatami Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza byli: Weronika Murek i Maciej Hen (w pierwszej edycji, w 2016 roku, kapituła skorzystała z przysługującego jej prawa podziału wyróżnienia), Anna Cieplak, Marcin Wicha, Olga Hund, Barbara Sadurska, Aleksandra Lipczak i Barbara Woźniak. Rezydencję w Vence w kapituła przyznała Maciejowi Bobuli (edycja 2021 r.) oraz Mateuszowi Pakule (edycja 2022 r.).

Honorowy Patronat nad nagrodą sprawuje Rita Gombrowicz. Mecenasami nagrody są Jarosław Krzyżanowski i Zakłady Automatyki KOMBUD S.A., partnerem głównym jest Unidevelopment S.A. a partnerem strategicznym Samorząd Województwa Mazowieckiego. Organizatorami nagrody są: Prezydent Radomia i Muzeum Witolda Gombrowicza, zaś partnerami Miejska Biblioteka Publiczna w Radomiu, Fundacja Instytut Gombrowiczowski, Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia oraz Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu.