W części literackiej m.in. twórczość Jacka Baczaka, Kornela Filipowicza, Zyty Oryszyn. W części muzycznej zaś Renata Przemyk, Leski, Ewa Bem. Nazwisko tegorocznego laureata lub laureatki Nagrody poznamy 18 września podczas gali kończącej festiwal. 

W tym roku Nagroda Literacka im. Witolda Gombrowicza, przyznawana debiutującym prozaikom, wręczona zostanie po raz szósty. Ogłoszeniu nazwiska laureatki lub laureata towarzyszy festiwal „Opętani Literaturą”. Hasłem tegorocznej edycji jest „Wracamy!”. Zdaniem organizatorów to hasło wyraża nadzieję na powrót do normalności po czasie pandemicznej izolacji i powrót do tradycyjnej formuły festiwalu – spotkań twarzą w twarz, rozmów i dyskusji o literaturze, artystycznych wydarzeń organizowanych dla publiczności i z udziałem publiczności. 

Ale to hasło nawiązuje także do wielkich literackich i artystycznych powrotów, w jakie obfitowały ostatnie miesiące. Po dwudziestu pięciu latach wznowiona została książka Jacka Baczaka „Zapiski z nocnych dyżurów”, uhonorowana Nagrodą Kościelskich. Przedmiotem rozmów i interpretacji stała się znowu proza Kornela Filipowicza, przypomnianego także dzięki książce Justyny Sobolewskiej. Wznowiona została też „Najada”, debiut Zyty Oryszyn sprzed półwiecza. A na scenę wróciła dawno nie słyszana Ewa Bem. I takie właśnie powroty proponują organizatorzy festiwalu Opętani Literaturą 2021. 

Najważniejszym jednak punktem będzie Gala Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza. Podczas gali ogłoszone zostanie nazwisko tegorocznej laureatki lub laureata Nagrody oraz nazwisko osoby, która w ramach rezydencji literackiej pojedzie na miesiąc do Vence na południu Francji, do miejsca, w którym ostatnie lata życia spędził Witold Gombrowicz. 

Program festiwalu: 

Sobota, 11 września 2021 (Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli) 

Godz. 17.00 - Powrót (do) literatury - z Jackiem Baczakiem, laureatem Nagrody Kościelskich (1996) za „Zapiski z nocnych dyżurów” rozmawia Tomasz Tyczyński. Fragmenty „Zapisków…” czyta Andrzej Mastalerz. 

Godz. 18.00 – Renata Przemyk i Mężczyźni. Gość: LESKI – koncert w plenerze.

Niedziela, 12 września 2021 (Kamienica Deskurów, Radom)

Godz. 17.00 - Powrót prowincji - Justyna Sobolewska oraz Wojciech Bonowicz o prozie Kornela Filipowicza. Czyta: Krzysztof Gosztyła. 

Poniedziałek, 13 września 2021 (Kamienica Deskurów, Radom)

Godz. 17.30 - „Opętani” czytani – kolejne fragmenty powieści Witolda Gombrowicza czyta Adam Woronowicz. Z aktorem rozmawia Jacek Wakar. 

Czwartek, 16 września 2021 (Miejska Biblioteka Publiczna, Radom) 

Godz. 18.00 - O wznowieniu „Najady”, debiutu Zyty Oryszyn sprzed półwiecza oraz o czytaniu na nowo rozmawiają: Sylwia Chutnik, Przemysław Czapliński oraz Filip Fierek (wydawnictwo Drzazgi). Czyta: Danuta Dolecka.  Moderuje: Anna Spólna. 

Piątek, 17 września 2021 (MCSW Elektrownia, Radom) 

Godz. 18.00 - Maciej Bobula, Dominika Horodecka, Jolanta Jonaszko, Aleksandra Lipczak, Maciej Topolski - z nominowanymi do Nagrody Gombrowicza rozmawia Michał Nogaś.

Sobota, 18 września 2021 (Zespół Szkół Muzycznych, Radom) 

17.00 - Gala Nagrody Gombrowicza: ogłoszenie laureata Nagrody Literackiej 

im. Witolda Gombrowicza. Koncert Ewy Bem. 

Wstęp na wydarzenia wolny, poza Galą i koncertem Ewy Bem – tu obowiązują bezpłatne wejściówki, które można odbierać 15 września o godz. 18.00 w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Radomiu.  

Bezpłatny dojazd do Wsoli 11 września: odjazd z przystanku Chrobrego/ Czysta (kier. Michałów) o godz. 16.20, powrót około 20.00. 

Nagrodę Literacką im. Witolda Gombrowicza ustanowił samorząd Radomia w 2015 roku. Rok później została wręczona po raz pierwszy. Nagroda przyznawana jest za debiut, rozumiany w nieco szerszym kontekście: jako pierwsza lub druga książka danego autora, napisana prozą artystyczną w języku polskim. Do tegorocznej edycji można było zgłaszać książki, które ukazały się w 2020 roku. Ostatecznie nadesłano dokładnie 100 propozycji. 

W skład Kapituły Nagrody wchodzą wybitni znawcy literatury: Jerzy Jarzębski – przewodniczący jury, Ewa Graczyk, Anna Kałuża, Zofia Król, Zbigniew Kruszyński, Józef Olejniczak, Justyna Sobolewska. Sekretarzem kapituły jest Tomasz Tyczyński.  

W czerwcu jurorzy wyłonili pięcioro nominowanych. Nagrodę Gombrowicza w tym roku kapituła otrzyma ktoś z autorów następujących książek: „Szalejów” Macieja Bobuli (Wydawnictwo j), „Wdech i wydech” Dominiki Horodeckiej (Wydawnictwo Warstwy), „Portrety” Jolanty Jonaszko (Wydawnictwo Forma), „Lajla znaczy noc” Aleksandry Lipczak (Wydawnictwo Karakter) oraz „Niż” Macieja Topolskiego (Korporacja Ha!art). 

Laureat Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza otrzymuje 40 000 złotych oraz lornetkę, będącą symbolem twórczej uważności wobec świata i nawiązującą do ostatnich lat życia pisarza, który, uwięziony przez chorobę, przez lornetkę obserwował ludzi i ich życie w Vence. Nagrody finansowe otrzymują także wszyscy nominowani. 

W tym roku po raz pierwszy kapituła wskaże też osobę, która w ramach rezydencji literackiej wyjedzie na miesiąc do Vence na południu Francji, gdzie pisarz spędził ostatnie pięć lat życia. 

Mecenasami Nagrody są Jarosław Krzyżanowski i Zakłady Automatyki KOMBUD S.A., Partnerem głównym jest Unidevelopment S.A. Partnerem strategicznym jest Samorząd Województwa Mazowieckiego. Honorowy Patronat nad Nagrodą sprawuje Rita Gombrowicz. Organizatorami Nagrody są: Prezydent Radomia i Muzeum Witolda Gombrowicza, zaś partnerami Miejska Biblioteka Publiczna i Fundacja Instytut Gombrowiczowski oraz Wodociągi Miejskie w Radomiu.  

Patronat medialny sprawują Gazeta Wyborcza, Książki. Magazyn do czytania,  Booklips.pl, Nowy Tygodnik Kulturalny.   

We wszystkich dotychczasowych edycjach do nagrody zgłoszono ponad pół tysiąca książek. W pierwszej edycji kapituła podzieliła nagrodę pomiędzy dwoje laureatów. Zostali nimi: Weronika Murek oraz Maciej Hen. W kolejnych edycjach nagradzani byli: Anna Cieplak, Marcin Wicha, Olga Hund oraz Barbara Sadurska. 

W trakcie festiwalu odbędą się także imprezy towarzyszące głównym wydarzeniom. Teatr Powszechny im. Jana Kochanowskiego w Radomiu zaprosi na dyskusję „Czy literatura może wpływać na społeczeństwo? Tak jak marzył Gombrowicz…” (13 września, godz. 19.30, Scena Kameralna, wstęp wolny). W sobotnie przedpołudnie, 18 września, w Muzeum Witolda Gombrowicza odbędą się warsztaty dla młodzieży z pisania opowiadań, które poprowadzi ubiegłoroczna laureatka Nagrody, Barbara Sadurska (lista uczestników zamknięta).