Pomysł na wydanie książki pojawił się w 2019 roku, kiedy tłumacze Gombrowicza spotkali się na międzynarodowym kongresie zorganizowanym przez Muzeum Witolda Gombrowicza. Kongres odbył się w Polsce: w Warszawie, Wsoli i Radomiu oraz we francuskiej miejscowości Vence, w której autor „Kosmosu” spędził ostatnie lata życia. Na podstawie wygłoszonych wówczas referatów i zebranych doświadczeń powstały artykuły do monografii „Gombrowicz na językach. Lekcje tłumaczy” pod redakcją Anny Spólnej. Książka ukazała się w wydawnictwie Pasaże, w ważnej serii „Granice wyobraźni” redagowanej przez Pawła Próchniaka. Została wydana przy współpracy wydawnictwa z Fundacją Instytut Gombrowiczowski, dzięki wsparciu Samorządu Województwa Mazowieckiego.

Prawie dwudziestu translatorów pisze w swoich tekstach między innymi o tym, jak Gombrowicz odbierany jest w innych kulturach, w jaki sposób jego książki funkcjonują w obcych językach. Ale autorzy szkiców mówią także o zagadnieniach warsztatowych i interpretacyjnych, zdradzają, co sprawiło im kłopot, przed jakimi stanęli wyzwaniami i jak sobie z nimi poradzili.

Jak pisze jeden z recenzentów tej publikacji, prof. Jerzy Jarzębski, „Gombrowicz na językach to książka przynosząca refleksję nad mozołami przekładu dzieł autora Ferdydurke, który – z uwagi na swoją językową wynalazczość – sprawia tłumaczom wielkie trudności, wymaga bowiem od nich ogromnej wyobraźni i odważnych decyzji tam, gdzie trzeba się poruszać na granicy pojmowalności tłumaczonego tekstu albo naruszając bariery tego, co w języku dozwolone. […] Jednocześnie Gombrowicz bulwersuje jako wielki bluźnierca i buntownik, praca nad przekładem często więc wiąże się z zaangażowaniem w kontestację polityczną lub obyczajową, która zwierzenia translatorów czyni świadectwem epoki”.

Podczas spotkania we Wsoli Anna Spólna będzie rozmawiała z tłumaczami Gombrowicza - Natalią Rusiecką, Georgem Yacoubem oraz Bożeną Zaboklicką.

W drugiej części wydarzenia muzeum zaprasza na koncert „The Great American Songbook”. Wystąpią Ewa Cybulska (wokal), Piotr Cieślikowski (saksofony) oraz Jarosław Małys (fortepian). „The Great American Songbook” to najważniejsze i najbardziej znane amerykańskie piosenki i standardy jazzowe z pierwszych dekad XX wieku. Kompozycje stworzone dla broadwayowskich teatrów i hollywoodzkich filmów. To m.in. „Summertime” George’a Gershwina czy „Night and Day” Cole Portera.

Spotkanie odbędzie się 28 sierpnia o godz. 17.00 w Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli. Chętnych dowiezie z Radomia bezpłatny autobus, który odjedzie z przystanku Chrobrego/Czysta (kier. Michałów) o godz. 16.20.

Wstęp wolny, liczba miejsc ograniczona.