Tegoroczna edycja festiwalu „Opętani Literaturą” i Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza wpisuje się w cykl wydarzeń organizowanych w ramach obchodów Roku Gombrowiczowskiego, ustanowionego przez Senat RP w związku ze 120. rocznicą urodzin pisarza. Do tej rocznicy nawiązuje też hasło festiwalu. Organizatorzy chcą mówić o urodzinach i narodzinach (literackich) i rodzinie jako źródle inspiracji. Na „rodzinę” patrzą szeroko: to z jednej strony krąg najbliższych osób, instytucja społeczna, z drugiej to także miejsce urodzenia, a w ślad za tym pewna wspólnota, np. naród. Dlatego uczestnicy rozmów, dyskusji czy wykładów będą szukać odpowiedzi na pytania czy i jak te rzeczy nas definiują, w jaki sposób przenikają do literatury, czy da się od nich uwolnić.

Festiwal rozpocznie się w niedzielę, 8 września w muzeum we Wsoli spotkaniem z Jakubem Nowakiem, ubiegłorocznym laureatem Nagrody Gombrowicza. Po spotkaniu odbędzie się koncert Kuby Sienkiewicza, wokalisty, gitarzysty, autora tekstów, lidera zespołu Elektryczne Gitary.

W poniedziałek, także w MWG we Wsoli, Maria Pakulnis, aktorka filmowa, teatralna i radiowa będzie czytała fragmenty dziewiątego rozdziału „Opętanych”. Ta mniej znana powieść Witolda Gombrowicza użyczyła tytułu całemu festiwalowi i towarzyszy mu od pierwszej edycji. Po lekturze spotkanie z Marią Pakulnis poprowadzi Łukasz Maciejewski.

We wtorek, 10 września wydarzenia przeniosą się do Radomia. W Miejskiej Bibliotece Publicznej o sile kompleksu urodzenia, zwrocie ludowym i polskich „przeklętych problemach” będzie mówił prof. Roch Sulima, historyk i antropolog kultury, folklorysta, krytyk literacki i publicysta.
W kolejnych dniach (11, 12 września), także w MBP odbędą się: spotkanie z Elizą Kącką, autorką książki „Wczoraj byłaś zła na zielono” (rozmawia Monika Ochędowska) oraz debata „Źle urodzeni? Czy i jak uczyć Polski w szkole?” W debacie wezmą udział Michał Friedrich, Aleksandra Korczak, Jan Wróbel, a moderatorką będzie Anna Spólna.

W piątek, 13 września, w bibliotece odbędzie się ostatnie festiwalowe spotkanie „Tak rodzą się pisarze” – z nominowanymi do Nagrody Gombrowicza będzie rozmawiał Maciej Robert.
Ustanowiona przez radomski samorząd Nagroda Literacka im. Witolda Gombrowicza przyznawana jest debiutującym pisarzom i uznawana za jedno z najważniejszych literackich wyróżnień w Polsce. W tej edycji można było zgłaszać książki wydane w 2023 roku. Ostatecznie zgłoszonych zostało 84 tytuły. W czerwcu kapituła Nagrody wybrała piątkę nominowanych. Ich nazwiska ogłosiła w Paryżu Rita Gombrowicz, wdowa po pisarzu. Nominowani do Nagrody Gombrowicza zostali: Iwona Bassa, Grzegorz Bogdał, Katarzyna Groniec, Barbara Klicka i Aleksandra Tarnowska.

Gala, podczas której ogłoszone zostaną nazwiska zwycięzców, odbędzie się 14 września, w sobotę, w sali koncertowej Zespołu Szkół Muzycznych w Radomiu. Laureat Nagrody otrzymuje 40 000 złotych, statuetkę oraz lornetkę, będącą symbolem uważności wobec świata i nawiązującą do ostatnich lat życia Gombrowicza, kiedy lornetka (dziś w Espace Gombrowicz w Vence) była jednym z najważniejszych przedmiotów codziennego użytku. Dzięki wsparciu Samorządu Mazowsza wyróżnienia w wysokości po 5 tys. złotych otrzymują też wszyscy nominowani. Dzięki mecenatowi Zakładów Automatyki Kombud S.A. od trzech edycji kapituła przyznaje także wyróżnienie w postaci rezydencji literackiej w Vence na południu Francji. Gwiazdą Gali będzie Aga Zaryan, która zaśpiewa „Polskie piosenki”.

Na wydarzenia festiwalowe wstęp wolny, z wyjątkiem Gali i koncertu Agi Zaryan. Bezpłatne wejściówki na to wydarzenie można będzie odebrać po wydarzeniach 10 i 11 września w Miejskiej Bibliotece Publicznej.
Organizatorami Nagrody i festiwalu są Prezydent Radomia oraz Muzeum Witolda Gombrowicza.
Honorowy Patronat nad nagrodą sprawuje Rita Gombrowicz.

Mecenasami Nagrody są: Jarosław Krzyżanowski i Zakłady Automatyki KOMBUD S.A, a Partnerem Głównym Unidevelopment S.A., zaś Partnerem Strategicznym Samorząd Województwa Mazowieckiego.
Partnerami festiwalu są natomiast: Miejska Biblioteka Publiczna w Radomiu, Fundacja Instytut Gombrowiczowski oraz Zespół Szkół Muzycznych w Radomiu.

Szczegółowy program:

8 września, niedziela, godz. 17.00 (Wsola, Muzeum Witolda Gombrowicza)
ZABIJANIE SIENKIEWICZA – z Jakubem Nowakiem, laureatem Nagrody Gombrowicza 2023 rozmawia Robert Utkowski.
Kuba Sienkiewicz – koncert

9 września, poniedziałek, godz. 18.00 (Wsola, Muzeum Witolda Gombrowicza)
OPĘTANI CZYTANI – Maria Pakulnis, z aktorką rozmawia Łukasz Maciejewski

10 września, wtorek, godz. 18.00 (Radom, Miejska Biblioteka Publiczna)
SIŁA KOMPLEKU URODZENIA – Zwrot ludowy i polskie „przeklęte problemy” – Roch Sulima – esej mówiony

11 września, środa, godz. 18.00 (Radom, Miejska Biblioteka Publiczna)
RODZINNE PRAWDY I FIKCJE – z Elizą Kącką, autorką książki „Wczoraj byłaś zła na zielono” rozmawia Monika Ochędowska

12 września, czwartek, godz. 18.00 (Radom, Miejska Biblioteka Publiczna)
ŹLE URODZENI? Czy i jak uczyć Polski w szkole? – Michał Friedrich, Aleksandra Korczak, Jan Wróbel, Anna Spólna (moderator)

13 września, piątek, godz. 19.00 (Radom, Miejska Biblioteka Publiczna)
TAK RODZĄ SIĘ PISARZE – Iwona Bassa, Grzegorz Bogdał, Katarzyna Groniec, Barbara Klicka, Aleksandra Tarnowska – z nominowanymi do Nagrody Gombrowicza rozmawia Maciej Robert

14 września, sobota, godz. 17.00 (Radom, Zespół Szkół Muzycznych)
OGŁOSZENIE LAUREATA Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza
AGA ZARYAN ŚPIEWA „Polskie piosenki”

Na Galę Nagrody obowiązują bezpłatne wejściówki, które można odebrać 10 i 11 września, po wydarzeniach w Miejskiej Bibliotece Publicznej.

Wydarzenie towarzyszące: 8 września, niedziela, w godz. 15.00 – 18.00 „Piknik z Gombrowiczem” Osiedle Idea, Radom, skwer przy ul. Listopadowej

WSTĘP NA WYDARZENIA WOLNY, poza galą Nagrody Gombrowicza i koncertem Agi Zaryan (obowiązują wejściówki)

Bezpłatny dojazd z Radomia do Wsoli: przystanek Chrobrego/ Czysta (kier. Michałów):
8.09 zbiórka o godz. 16.15
9.09 zbiórka o godz. 17.30