Nie jest to kwestia wyboru pracodawcy, ale jego obowiązek, określony w Kodeksie Pracy, dlatego pracownicy powinni ubiegać się o przestrzeganie swoich praw i zabezpieczenie przed szkodliwymi warunkami.

Konieczność zapewnienia odzieży ochronnej

Kodeks Pracy wskazuje dwie sytuacje, w których pracodawca ma obowiązek zapewnienia odzieży i obuwia ochronnego. Dotyczy to pracy na stanowisku, gdzie występuje ryzyko zniszczenia lub znacznego zabrudzenia odzieży własnej. Taka konieczność pojawia się także, gdy spełnienie warunków technologicznych, sanitarnych lub bezpieczeństwa i higieny pracy, wymaga użycia środków ochrony indywidualnej. Tę kwestię regulują także akty wewnątrzakładowe, jednak nie mogą one być sprzeczne z Kodeksem Pracy. Jeśli regulamin obowiązujący wewnątrz zakładu, zezwala na pracę bez odzieży ochronnej na danym stanowisku, ale występuje któraś z sytuacji określonych w Kodeksie Pracy, pracodawca wciąż ma obowiązek zapewnienia środków ochrony swojemu personelowi.

Istnieje wyjątek od konieczności zapewnienia odzieży ochronnej. Pracodawca może w akcie wewnątrzakładowym określić stanowiska, na których pracownik ma prawo wykonywać obowiązki  w odzieży własnej, spełniającej wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy. Nie jest to jednak możliwe w wypadku bezpośredniej obsługi maszyn i innych urządzeń, ryzyka znacznego zabrudzenia lub narażenia na promieniowanie, skażenia chemiczne lub biologiczne. W wypadku używania przez pracownika odzieży własnej, pracodawca ma obowiązek wypłacania ekwiwalentu, który jest alternatywą dla zapewnienia środków ochrony indywidualnej. Takie rozwiązanie może być stosowane tylko, jeśli regulamin określa dokładnie stanowiska, gdzie dozwolona jest praca bez odzieży ochronnej oraz pracownik zgadza się na przyjęcie ekwiwalentu.

Obowiązki pracodawcy

Najważniejszym obowiązkiem pracodawcy jest nieodpłatne zapewnienie odzieży i obuwia ochronnego dla personelu. Oprócz tego, musi on poinformować pracowników o sposobie ich stosowania oraz sytuacjach, kiedy to jest konieczne. Ma również prawo sprawdzać, czy personel stosuje się do obowiązku noszenia odzieży roboczej.

Wymagania dotyczące odzieży ochronnej

Odzież robocza nie może być dowolnie wybierana przez pracodawcę. Aby mogła spełniać swoją funkcję, musi być dostosowana do aktualnych wymogów, dotyczących bezpieczeństwa pracy. Wymagania te są określone w ustawie o normalizacji z dnia 12 września 2002r. Konieczne jest także spełnianie wymogów oceny zgodności, które są zawarte w ustawie o systemie oceny zgodności z dnia 30 sierpnia 2002r. Jest ona oparta na dyrektywach Unii Europejskiej, które określają zgodność wszelkiego rodzaju wyrobów z najnowszymi wymogami, względem bezpieczeństwa zdrowia i życia ludzi.

Wymagania dotyczące odzieży roboczej, diametralnie różnią się w zależności od stanowiska pracy. Ogólnie, normy określają spełnienie wymagań dotyczących ergonomii, znakowania, nieszkodliwości, wielkości i obowiązkowych informacji, które powinny być dostarczane przez producenta. Bardzo często stosowana jest odzież chroniąca przed zimnem, która może być zakładana miejscowo lub na całe ciało. Duże znaczenie ma też odzież ochronna dla spawaczy, która zabezpiecza przed niewielkimi fragmentami rozgrzanego metalu, ogniem, ciepłem i promieniowaniem UV. Jeszcze bardziej odporna na płomień jest odzież dla pracowników narażonych na działanie czynników gorących. Bardzo zaawansowane technologicznie, są również ubrania robocze, zabezpieczające przed promieniowaniem, środkami chemicznymi o różnym stanie skupienia lub czynnikami biologicznymi, które chronią przed przenikaniem szkodliwych substancji.

Podstawą bezpieczeństwa i higieny pracy jest odpowiednie zabezpieczenie pracowników przed wpływem obecnych szkodliwych czynników. Należy to do najważniejszych obowiązków każdego pracodawcy, który powinien być bezwzględnie przestrzegany i kontrolowany.