Brak snu – dlaczego sen jest ważny? 

Sen to potrzeba tzw. fizjologiczna, pierwszorzędowa, której zaspokojenie ma duże znaczenie dla sprawnego funkcjonowania organizmu. Nie bez powodu pozbawianie ludzi snu, było jedną z najokrutniejszych tortur. 

Człowiek statystycznie przesypia około 1/3 swojego życia, a brak snu lub inne zaburzenia związane z nocną regeneracją są niezwykle silnym stresorem dla organizmu. 

W trakcie snu dochodzi do:

• wyciszenia ośrodkowego układu nerwowego; 

• obniżenia się reaktywności na bodźce zewnętrzne;

• spadku ciśnienia tętniczego krwi;

• spowolnienia oddechu;

• spadku temperatury ciała.

Sen dzieli się na dwie fazy, które następują po sobie w cyklach. Faza głębokiego snu, inaczej faza NREM (ang. Non-rapid eye movement), podczas której dochodzi do wolnych ruchów gałek ocznych i obniża się wrażliwość na bodźce pochodzące z zewnątrz. Z kolei sen płytki, występujący podczas fazy REM (ang. Rapid eye movement) cechują szybkie ruchy gałek ocznych i badanie EEG wskazuje na zwiększenie aktywności mózgu. Jest to ta faza snu, podczas której śnimy. 

W ciągu nocy dochodzi do 4-6 cykli, podczas których występują po sobie fazy głębokiego i płytkiego snu. 

Brak snu, a odporność organizmu 

Sen jest także bardzo ważnym elementem przywracania zdrowia podczas przeziębień i infekcji. Organizm obciążony walką z chorobą potrzebuje wydłużenia czasu regeneracji. Dlatego chory często śpi w ciągu dnia, a po przespanej nocy czuje się zwykle lepiej. Nie bez przyczyny mówi się, że sen jest lekarstwem. Brak snu jest ściśle powiązany z odpornością ustroju. 

Układ immunologiczny to wyspecjalizowany system, współpracujących ze sobą komórek, które mają na celu skuteczną walkę z czynnikami chorobotwórczymi. Brak snu, a tym samym nieskuteczna regeneracja, która powinna zachodzić podczas nocnego spoczynku, osłabia organizm. W sytuacji obniżonej odporności dużo łatwiej dochodzi do zakażeń wirusowych i bakteryjnych oraz rozwoju stanu zapalnego. Jak wzmocnić odporność? Warto wówczas skorzystać z dobrodziejstw natury i wprowadzić preparaty lecznicze o działaniu immunomodulującym. Takie działanie wykazują m.in. wyciąg z aloesu drzewiastego, pelargonii afrykańskiej i jeżówki purpurowej. 

Kluczowe w przywracaniu zdrowia będzie zachowanie rytmu okołodobowego. Brak snu w nocy, a przesypianie dnia nie ma fizjologicznego uzasadnienia i w dłuższej perspektywie może powodować wiele zaburzeń ze strony układu hormonalnego, sercowo-naczyniowego i innych. 

Brak snu – w jakich chorobach występuje?

Brak snu i inne zaburzenia związane z nieprawidłowym procesem nocnej regeneracji stanowią poważny problem odbijający się zarówno na zdrowiu fizycznym, jak i psychicznym. Zaburzenia snu zostały sklasyfikowane pod kątem występujących objawów. Brak snu jest przyczyną nadmiernej senności w ciągu dnia, czyli hipersomnii. Insomnia jest schorzeniem, które cechuje trudność w trakcie zasypiania, a czas poszczególnych faz snu nie jest prawidłowy. Koszmary senne, lunatykowanie, niepokój i lęki występujące w nocy towarzyszą zaburzeniu o nazwie parasomnia. Dyssomnię oznacza się, w momencie stwierdzenia szeregu zaburzeń związanych niewłaściwym rytmem okołodobowym, czyli okresami snu i czuwania. 

Choroby pierwotne, w których występuje brak snu:

• zespół obturacyjnego bezdechu sennego;

• zespół niespokojnych nóg;

• narkolepsja;

• choroby nowotworowe. 

Brak snu może pogłębiać stan chorobowy i wydłużać czas leczenia, a pogorszenie nastroju może prowadzić do depresji. Przed rozpoczęciem terapii, należy zawsze ustalić pierwotną przyczynę występowania zaburzeń snu. Coraz częściej dochodzi do nieprawidłowości i rozchwiania rytmu okołodobowego u nastolatków, u których obserwuje się pogorszenie zdolności uczenia się, brak koncentracji i problemy z koordynacją psychoruchową.