Do emerytur i rent można dorabiać, ale część seniorów musi uważać na tzw. graniczne kwoty przychodu. Ich przekroczenie może spowodować, że wypłata świadczenia zostanie pomniejszona lub zawieszona. Limity w dorabianiu są uzależnione od średniej płacy krajowej i zmieniają się co trzy miesiące. Powinni je sprawdzać emeryci, którzy nie osiągnęli powszechnego wieku emerytalnego, oraz renciści. Od 1 czerwca kwota przychodu, jaki możemy osiągnąć, wzrosła.

Pierwsza kwota graniczna to 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia krajowego. Gdy dodatkowe zarobki nie przekroczą 4364,70 zł brutto, to z emeryturą lub rentą nic się nie dzieje. Jeśli zarobki będą wyższe niż 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia, a tym samym przekroczą 8105,80 zł brutto, ZUS zawiesi wypłatę świadczenia.

Natomiast uzyskanie przychodów miesięcznie w granicach od 4364,70 zł do 8105,80 zł spowoduje zmniejszenie wypłacanego świadczenia o kwotę przekroczenia, jednak nie więcej niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia. Kwota maksymalnego zmniejszenia wynosi 691,94 zł dla emerytur i rent z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, 518,99 zł dla rent z tytułu częściowej niezdolności do pracy i 588,19 zł - dla rent rodzinnych, do których uprawniona jest jedna osoba. Co ważne, od stycznia 2022 r. zmieniły się zasady zawieszania renty socjalnej. Obecnie stosowane są w ich przypadku te same reguły co do renty z tytułu niezdolności do pracy. Jest to korzystniejsze dla osób pobierających to świadczenie.

Zmniejszenie bądź zawieszenie wypłacanego świadczenia zależy od ewentualnych przychodów m.in. z umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy agencyjnej, od których obowiązkowo są odprowadzane składki na ubezpieczenia społeczne, a także przychodu, który stanowi podstawę wymiaru składek przy prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Kto może dorabiać bez ograniczeń?

Wysokością przychodów nie muszą przejmować się emeryci, którzy ukończyli powszechny wiek emerytalny. Wyjątek od tej zasady stanowią ci emeryci, którym ZUS podwyższył wyliczoną emeryturę do kwoty świadczenia minimalnego, czyli do 1338,44 zł brutto. W przypadku, gdy osiągnięty przychód przekroczy wysokość kwoty podwyższenia do minimalnej emerytury to, emerytura będzie wypłacana w niższej kwocie, a więc bez dopłaty do minimum.

Ograniczenia nie dotyczą również niektórych rencistów. Chodzi o osoby, które pobierają z ZUS renty dla inwalidów wojennych, inwalidów wojskowych, których niezdolność do pracy pozostaje w związku ze służbą wojskową oraz osoby pobierające renty rodzinne po uprawnionych do tych świadczeń.

Jeżeli osoba pobiera rentę rodzinną, która jest kwotowo korzystniejsza od ustalonej emerytury z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego – również może zarobkować bez ograniczeń.

Mało czasu na rozliczenie dodatkowego przychodu

Renciści i emeryci, którzy nie ukończyli powszechnego wieku emerytalnego (60 lat kobieta/65 lat mężczyzna), a osiągnęli w zeszłym roku dodatkowy przychód, są zobowiązani poinformować ZUS o uzyskanych kwotach wynagrodzeń. Muszą to zrobić maksymalnie do końca lutego. Rozliczenie z dodatkowego przychodu dotyczy także wcześniejszych emerytów i rencistów, którzy w ubiegłym roku pracowali za granicą.

Informacja o przychodach potrzebna jest do rozliczenia wypłacanego świadczenia. Świadczenie może zostać rozliczone rocznie lub miesięcznie. Aby umożliwić rozliczenie emerytury czy renty w najkorzystniejszy sposób, taka osoba powinna przedłożyć zaświadczenie o kwocie zarobków osiągniętych w poszczególnych miesiącach. Niezbędne dokumenty wystawiają pracodawcy. Z kolei osoby, które prowadzą własną działalność gospodarczą, muszą napisać i złożyć oświadczenie samodzielnie. Ich przychodem jest deklarowana podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.