Program Aktywny Rodzic obejmuje trzy świadczenia dla rodziców. Dwa z nich „Aktywni rodzice w pracy” oraz „Aktywnie w domu” skierowane są do rodziców dzieci w wieku od 12. do 35. miesiąca życia.  Z kolei  „Aktywnie w żłobku” przysługuje na dziecko, które ukończyło 20. tydzień życia, pod warunkiem, że uczęszcza do placówki zajmującej się opieką i figuruje w rejestrze żłobków lub wykazie dziennych opiekunów. Świadczenie to przysługuje do końca roku szkolnego, w którym dziecko kończy 3 lata. W przypadku, gdy objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym jest niemożliwe lub utrudnione, pieniądze przysługują do końca roku szkolnego, w którym dziecko kończy 4 lata. 

W ramach nowego wsparcia ZUS wypłacił już ponad 317 milionów złotych, które dotyczą 272 tysięcy dzieci.

- Wnioski o świadczenia w ramach programu Aktywny Rodzic są na bieżąco rozpatrywane. Każda osoba uprawniona do wsparcia otrzyma środki z wnioskowanego świadczenia. W przypadku pojawienia się wątpliwości, sprawy są kierowane do postępowań wyjaśniających. Na przykład  niektóre problemy mogą wynikać z konieczności weryfikacji danych na koncie ubezpieczonego, z którego ZUS  potwierdza aktywność zawodową, lub z danych wprowadzanych do rejestru żłobków – informuje Wojciech Ściwiarski, rzecznik prasowy ZUS w województwie mazowieckim.

Kiedy wypłacane są świadczenia

Świadczenia z programu „Aktywny Rodzic” są wypłacane przez ZUS w danym miesiącu za miesiąc poprzedni. Przykładowo w grudniu wypłacane są świadczenia za listopad, a wypłaty, które trafiły na konta w listopadzie, dotyczą października.

Przekazywanie środków w ramach świadczenia „Aktywnie w żłobku” zaplanowane jest na 20. dzień każdego miesiąca. Z kolei termin wypłaty dla pozostałych świadczeń z tego programu ustalony jest na ostatni dzień roboczy każdego miesiąca.

Rozpatrując wnioski o świadczenie „Aktywni rodzice w pracy”, ZUS musi zweryfikować, czy rodzice spełniają warunek aktywności zawodowej. Weryfikacja ta opiera się na danych z konta ubezpieczonego w ZUS oraz informacjach z rejestru Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Dane te są aktualizowane na podstawie informacji przekazywanych przez pracodawców oraz osoby prowadzące działalność gospodarczą.

- Dokumenty rozliczeniowe, zawierające podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, są przekazywane do ZUS-u w danym miesiącu za miesiąc poprzedni – do 5., 15. i 20 dnia miesiąca – wyjaśnia rzecznik.

W danym miesiącu będą również wypłacane świadczenia „Aktywnie w domu” oraz „Aktywnie w żłobku” za miesiąc poprzedni. Wynika to z obowiązku wprowadzania do rejestru żłobków kwoty opłaty poniesionej przez rodziców w minionym miesiącu. Na tej podstawie ZUS dokonuje przelewów środków na rachunki żłobków, klubów dziecięcych i dziennych opiekunów.

Wnioski tylko przez internet

Rodzice mogą wnioskować o przyznanie świadczenia wyłącznie przez internet. Do wyboru dostępne są, platforma PUE/eZUS, aplikacja mobilna mZUS, bankowość elektroniczna oraz portal Emp@tia Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

W ramach programu rodzice mogą w danym miesiącu korzystać tylko z jednego świadczenia na dane dziecko. W trakcie trwania programu mają jednak możliwość wielokrotnej zmiany rodzaju wsparcia w ramach inicjatywy „Aktywny Rodzic”.

Aktywny rodzic a Rodzinny Kapitał Opiekuńczy

Rodzice, którzy już otrzymali pełną pulę 12 tys. zł na dziecko, mogą skorzystać z nowego programu, ubiegając się o jedno z dwóch świadczeń: „Aktywnie w żłobku” – jeśli dziecko uczęszcza do żłobka lub „Aktywni rodzice w pracy” – jeśli rodzice są aktywni zawodowo, a dziecko nie chodzi do żłobka.

W przypadku, gdy rodzice pobierają Rodzinny Kapitał Opiekuńczy (RKO) na dziecko, ale nie wykorzystali jeszcze pełniej kwoty 12 tys. zł., mają możliwość ubiegania się o jedno z trzech świadczeń: „Aktywnie w żłobku”, „Aktywni rodzice w pracy” oraz „Aktywnie w domu”. Przy czym łączna kwota RKO i „Aktywnie w domu” nie może przekroczyć 12 tys. zł na dziecko.

Gdy rodzic złoży wniosek i otrzyma świadczenie z programu „Aktywny rodzic”, a wcześniej pobierał RKO, to RKO zostanie uchylony, a powrót do wcześniej pobieranego świadczenia nie będzie możliwy.  Jeśli wcześniej rodzic otrzymywał RKO w wysokości 1 tys. zł miesięcznie, ma prawo kontynuować jego pobieranie na zasadzie praw nabytych, aż do osiągnięcia limitu 12 tys. zł lub do ukończenia przez dziecko 35. miesiąca życia. Warunkiem jest jednak niezłożenie wniosku o jakiekolwiek świadczenie z nowego programu.

Ciągłość wypłaty świadczeń

Aby zapewnić ciągłość wypłaty świadczeń w okresie przejściowym, czyli w okresie rozpatrywania wniosku o nowe świadczenie, rodzice, którzy mieli przyznane prawo do RKO i złożyli wniosek o „Aktywnie w żłobku”, „Aktywni rodzice w pracy”, albo „Aktywnie w domu”, nadal otrzymują wypłaty RKO.

Warto zaznaczyć, że nie można pobierać dwóch świadczeń na to samo dziecko w jednym miesiącu. W związku z tym RKO wypłacony za miesiące, w których przyznano świadczenie „Aktywnie w żłobku”, „Aktywni rodzice w pracy” lub „Aktywnie w domu”, podlega rozliczeniu z ZUS.

- W sierpniu br. ZUS wysłał do wszystkich klientów pobierających RKO pismo na PUE ZUS, w którym informował, że nie ma możliwości łącznego pobierania RKO i świadczeń  z programu „Aktywny Rodzic”. Decyzję w sprawie wyboru konkretnego wsparcia podejmują rodzice - mówi rzecznik.