Największe z planowanych inwestycji to: zwiększenie rozstawu wałów wiślanych, miejscowe modernizacje wałów Wisły i Narwi oraz gruntowne oczyszczenie (makroniwelacja) zbiornika włocławskiego. Konieczne jest także zwiększenie skuteczności urządzeń melioracyjnych, utworzenie kilkuset obiektów małej retencji (stawy itp.) oraz polderów w zlewniach Wieprza w Lubelskiem i Pilicy w Mazowieckiem, czy wreszcie stałe udrażnianie koryta Wisły od Annopola po Włocławek przez pogłębianie i zapewniającą drożność wycinkę zbędnej roślinności. Ingerencja w przyrodę i infrastrukturę nastąpi tylko tam, gdzie będzie to konieczne. W sumie zaproponowano 808 zadań inwestycyjnych. Pozostałe dotyczą planowania przestrzennego, zarządzania kryzysowego i edukacji, czyli m.in.: uzupełnienia sieci radarów meteorologicznych, prowadzenia szkolnych zajęć edukacyjnych na terenach zagrożonych czy dystrybucję podręcznika dobrych praktyk w gospodarce przestrzennej.
Program jest kompleksowy. Działania zaplanowane są w pięciu obszarach:
* I Inżynieria (np. zwiększanie przepustowości koryta rzeki, zmniejszanie zagrożenia na terenach z niewystarczającą melioracją).
* II Ekologia (proekologiczne metody ochrony, zwiększanie retencji w lasach, wpływ zwierząt na międzywale, zbiorniki retencyjne, ochrona zabytków).
* III Zagospodarowanie przestrzenne (zasady planowania na terenach zagrożonych powodzią, podnoszenie świadomości społecznej).
* IV Zarządzanie kryzysowe (wzmocnienie centrów zarządzania kryzysowego, rozbudowa sieci wodowskazów).
* V Edukacja (zajęcia edukacyjne i szkolenia dla dzieci, młodzieży, mieszkańców, liderów lokalnych).
Program jest szeroko konsultowany społecznie na każdym etapie. Przyjęty dziś projekt dokumentu programowego jest rezultatem półtorarocznych prac. Tylko w tym roku, w siedmiu województwach zorganizowano 30 warsztatów tematycznych dla przedstawicieli instytucji, które mają wpływ na bezpieczeństwo przeciwpowodziowe. Wzięło w nich udział ponad 600 osób. Uczestnikami byli: eksperci, instytucje ochrony środowiska, gospodarki wodnej, melioracji, pełnomocnicy wojewodów i marszałków, inspektorzy nadzoru budowlanego, konserwatorzy zabytków, przedstawiciele wojewódzkich biur planowania przestrzennego, kuratoriów oświaty, inspektorzy weterynarii i ochrony roślin, samorządy terytorialne, organizacje pozarządowe oraz dyrektorzy wydziałów bezpieczeństwa i zarządzania kryzysowego urzędów wojewódzkich.
Uczestnicy spotkań zaproponowali łącznie kilka tysięcy alternatywnych działań, które ich zdaniem są konieczne. Po wykonaniu i analizie 19 ekspertyz oraz cyklicznych konsultacjach z zespołem ekspertów wybrano ponad 800 działań. W październiku przeprowadzono konsultacje wojewódzkie (spotkania oraz zgłaszanie uwag w formie elektronicznej) z instytucjami, które uczestniczyły w przygotowaniu projektu. Zgłoszono 441 uwag, z których większość przyjęto.
W przyszłym roku przeprowadzona zostanie ocena oddziaływania Programu na środowisko i konsultacje z mieszkańcami ośmiu województw. Pod koniec 2013 r., po przyjęciu przez komitet sterujący Programu, zostanie przeprowadzone studium wykonalności i ocena ex ante, ponieważ zakładane jest finansowanie go m.in. ze środków unijnych perspektywy finansowej po 2014 r. Ostatecznie - zostanie przedstawiony do akceptacji Radzie Ministrów jako program rządowy. Jego finansowanie planowane jest m.in. z: budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego, funduszy celowych, funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, środków unijnych oraz międzynarodowych instytucji finansowych i prywatnych. Szacowany koszt proponowanych działań wynosi 13,7 mld zł.
Projekt Programu podpisano na posiedzeniu komitetu sterującego. W jego skład wchodzą: minister administracji i cyfryzacji, minister gospodarki wodnej, wojewodowie: mazowiecki (jako przewodniczący), kujawsko-pomorski, lubelski, łódzki, podlaski, świętokrzyski, warmińsko-mazurski, prezydent m.st. Warszawy, prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie. Posiedzenie komitetu towarzyszyło IV konferencji Bezpieczeństwa Powodziowego w Regionie Wisły Środkowej, na której dyskutowano m.in. o bezpieczeństwie powodziowym w polityce państwa oraz o roli Warszawy w realizacji Programu.
Program bezpieczeństwa powodziowego w regionie wodnym Wisły środkowej został zainicjowany przez wojewodę mazowieckiego 13 kwietnia 2011 r. podczas konferencji popowodziowej w Płocku. Obejmuje on skoordynowane działania administracji rządowej i samorządowej. Udział w jego przygotowaniu wzięły wszystkie najważniejsze instytucje, odpowiadające za bezpieczeństwo powodziowe oraz wojewodowie i marszałkowie ze wszystkich województw, leżących w regionie wodnym Środkowej Wisły: mazowieckiego, lubelskiego, świętokrzyskiego, kujawsko-pomorskiego, podlaskiego, a także warmińsko-mazurskiego, łódzkiego i śląskiego. Prace koordynowane są przez zespół działający w strukturze Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego.