Językoznawcy debatują o tym, jaki powinien być polski język urzędowy. Naukowcy zastanowią się, jak przeciwdziałać językowemu wykluczeniu, wynikającemu z braku zrozumienia zawiłych treści w pismach urzędowych. Omawiany jest również język komunikacji internetowej wybranych instytucji. Analizy dotyczą też języka urzędowego w dokumentach powstających w instytucjach Unii Europejskiej. Prezentowane są najczęstsze typy błędów językowych. Przedstawione będą założenia zainicjowanego w Ameryce Północnej ruchu plain language (ruchu prostego języka). Referatom prelegentów towarzyszy dyskusja moderowana przez prof. Jerzego Bralczyka oraz prof. Jana Miodka.

Na I Kongresie Języka Urzędowego zostaną również sformułowane propozycje rozwiązań, które pomogą poprawić stan języka urzędowego. Obrady zakończą się przyjęciem deklaracji w tej sprawie. W pierwszym kwartale 2013 r. planowana jest publikacja tomu pokongresowego, zawierającego wystąpienia prelegentów oraz dyskutantów.

Na podstawie skarg wpływających do rzecznika praw obywatelskich mogę stwierdzić, że wiele osób ma problem ze zrozumieniem języka urzędowego. W banku czy w sądzie spotykamy się z dokumentami, które napisane są w niezrozumiały sposób. Kłopoty z komunikowaniem się mają nadawcy i odbiorcy, urzędnicy i interesanci. To jedna z ważnych barier rozwoju społeczeństwa obywatelskiego i państwa – podsumowała Irena Lipowicz, rzecznik praw obywatelskich. Kongres zorganizowano w ramach kampanii społecznej „Język urzędowy przyjazny obywatelom”, zainicjowanej przez rzecznika praw obywatelskich, wojewodę mazowieckiego i Radę Języka Polskiego. Do projektu przyłączyły się też Senat RP, szef służby cywilnej, Narodowe Centrum Kultury i Fundacja Języka Polskiego. W Mazowieckim Urzędzie Wojewódzkim od ubiegłego roku prowadzimy projekt poprawności językowej. Dzięki współpracy z kolejnymi instytucjami współtworzymy obecnie kampanię „Język urzędowy przyjazny obywatelom”. Włączanie się kolejnych partnerów, organizacja pierwszego Kongresu Języka Urzędowego, dają nadzieję na rozpoczęcie procesu przemian, które ułatwią komunikację między urzędnikami a obywatelami i wzajemne zrozumienie – powiedział Dariusz Piątek, wicewojewoda mazowiecki.

W ramach kampanii w maju br. przeprowadzono też I Dyktando Urzędowe, którego tekst opracował prof. Radosław Pawelec z Uniwersytetu Warszawskiego. Na sprawdzenie znajomości polskiej ortografii zdecydowało się ok. 40 urzędników m.in.: Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego, Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, Kuratorium Oświaty w Warszawie oraz dziennikarze. Utworzono też stronę www.jezykurzedowy.pl, na której umieszczane są informacje o podejmowanych działaniach oraz znajdą się propozycje materiałów poradniczych, warsztatów i kursów. Pobrać z niej można film promujący kampanię.

Zgodnie z ustawą o języku polskim organy władzy publicznej są zobowiązane do ochrony języka polskiego. Powinna ona polegać na dbaniu o poprawne używanie języka, doskonaleniu sprawności językowej oraz stwarzaniu warunków do rozwoju języka jako narzędzia komunikacji międzyludzkiej.

***********

I Kongres Języka Urzędowego obraduje 30-31 października w Senacie RP. Udział w nim weźmie prawie 200 uczestników: językoznawców, prawników, przedstawicieli administracji rządowej i samorządowej Referaty wygłoszą: prof. Radosław Pawelec (Uniwersytet Warszawski, prof. Maria Teresa Lizisowa (Uniwersytet Pedagogiczny KEN w Krakowie), prof. Maciej Zieliński (Uniwersytet Szczeciński), prof. Ewa Malinowska (Uniwersytet Opolski), Mirosław Wróblewski (Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich), Agata Kłopotowska (Rada Unii Europejskiej), dr Agnieszka Choduń (Uniwersytet Szczeciński), Eliza Czerwińska (Mazowiecki Urząd Wojewódzki), prof. Ewa Kołodziejek (Uniwersytet Szczeciński), dr Tomasz Piekot (Uniwersytet Wrocławski). Dyskusje panelowe poprowadzą prof. Jerzy Bralczyk i prof. Jan Miodek. Organizatorami Kongresu są: Rzecznik Praw Obywatelskich, wojewoda mazowiecki, Senat RP, Szef Służby Cywilnej, Rada Języka Polskiego, Narodowe Centrum Kultury, Fundacja Języka Polskiego.  Obrady zakończą się przyjęciem deklaracji w sprawie dalszych działań polepszających stan jeżyka urzędowego.