Raport ,,Opieka neonatologiczna wcześniaków na Mazowszu” zawiera informacje na temat opieki nad noworodkami, w szczególności przedwcześnie urodzonymi. Obejmuje lata 2008-2012. Postępy w opiece neonatologicznej zwiększyły szansę na przeżycie wcześniaków, jednak towarzyszy jej nadal wysokie ryzyko powikłań przewlekłych.

Z danych konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie neonatologii wynika, że około 30% dzieci urodzonych przed terminem obarczonych jest poważnymi dodatkowymi problemami zdrowotnymi. Istotną kwestią związaną ze zdrowiem noworodków jest sposób ich karmienia. W raporcie przedstawiono wyniki badania, dotyczącego żywienia wcześniaków, przygotowanego przez urząd wojewódzki, konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie neonatologii oraz Fundację Bank Mleka Kobiecego. Badanie wykazało, że wciąż zbyt mały odsetek wcześniaków jest karmionych mlekiem matki.  W sytuacji, gdy karmienie piersią przez matkę nie jest możliwe, Światowa Organizacja Zdrowia zaleca podawanie mleka z banku. Na Mazowszu bank mleka funkcjonuje w Szpitalu Klinicznym im. prof. Orłowskiego CMKP w Warszawie.

W raporcie sformułowano rekomendacje, które mają na celu usprawnienie opieki nad wcześniakami. Potrzebne jest większe wsparcie laktacyjne dla matek wcześniaków nie tylko w szpitalu, ale również po wypisie. Dla dzieci przedwcześnie urodzonych mleko matki jest lekarstwem – powiedziała Elżbieta Nawrocka, dyrektor Wydziału Zdrowia Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego.

W szpitalu powinien być zagwarantowany  dostęp do czystego  sprzętu laktacyjnego oraz warunki do odciągania i przechowywania mleka. Powinna być też udostępniona pisemna instrukcja, dotycząca zasad i higieny odciągania oraz transportu i przechowywania pokarmu. Warunkiem powodzenia w karmieniu piersią wcześniaków jest pobyt matki wraz z dzieckiem na oddziale. Istotne jest również przestrzeganie procedur zawartych w standardach okołoporodowych na oddziałach szpitalnych w zakresie umożliwienia kontaktu ,,skóra do skóry”. Raport rekomenduje również zwiększenie możliwości korzystania z banków mleka kobiecego dla dzieci przedwcześnie urodzonych i chorych, jak również stworzenie mechanizmów zwiększających pozyskiwanie mleka od dawczyń. Konieczne są też działania edukacyjne dla kobiet w wieku prokreacyjnym oraz przyszłych rodziców.

Raport zawiera też informacje i rekomendacje, dotyczące sprawowania opieki ginekologiczno - położniczej nad kobietą w ciąży. Wydział Kontroli Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego przeprowadza kontrole dotyczące zapewnienia świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej (sprawowanej nad kobietą w okresie ciąży, połogu i noworodkiem)w poradniach dla kobiet. W latach 2012-2013 przeprowadzono 74kontrole podmiotów leczniczych, przeanalizowano 2871 kart historii zdrowiai choroby kobiet ciężarnych. Kontrole wykazały, że 71 proc. poradni nie wykonało pełnego katalogu badań diagnostycznych (w szczególności badań w kierunku HIV, HCV, różyczki, badań bakteriologicznych), a ponad połowa nie sporządzała planów opieki przedporodowej i planu porodu.

Ponadto, w części poradni stwierdzono niewykonanie przez położną zalecanej liczby wizyt patronażowych w miejscu zamieszkania matki. W wystąpieniach pokontrolnych wojewoda zobowiązał podmioty lecznicze do wykonywania u wszystkich kobiet w okresie ciąży pełnego katalogu zalecanych badań diagnostycznych, ustalania właściwych planów opieki, wykonywania przez położną pierwszej wizyty patronażowej nie później niż w ciągu 48 godzin od otrzymania zgłoszenia o urodzeniu dziecka oraz nie mniej niż 4 wizyt w miejscu zamieszkania.

Pod koniec 2013 r. rozpoczęto kontrole, dotyczące opieki okołoporodowej w szpitalach na Mazowszu. Kontrolą ma być objętych 11 oddziałów położniczych i bloków porodowych (17,5% oddziałów w województwie mazowieckim). Podczas kontroli sprawdzane są m.in.: warunki prowadzenia porodów, kwalifikacje kadry medycznej, sposoby uśmierzania bólu, wykonywanie badań diagnostycznych i klinicznych, sposoby karmienia noworodka, zakres wykonywania badań przesiewowych u noworodka. Po przeprowadzeniu kontroli powstanie raport podsumowujący ich wyniki.  

Przestrzeganie standardów postępowania medycznego oraz udzielanie wszystkich  świadczeń zdrowotnych zawartych w przepisach prawnych pozwoli ograniczyć występowanie oraz skutki wcześniactwa – powiedział Jacek Kozłowski, wojewoda mazowiecki.

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) za noworodka przedwcześnie urodzonego uważa się dziecko urodzone po ukończeniu 22 tygodnia ciąży, a przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży. Odsetek porodów przedwczesnych w 2012 roku w Polsce wynosił  5,8%, a na Mazowszu 5,3%. Ich najczęstszymi  były: cukrzyca matki - 2354 przypadków, cholestaza (choroba dróg żółciowych) - 1788, wady wrodzone płodu – 1247.

Raport ,,Opieka neonatologiczna wcześniaków na Mazowszu” opracowano w Mazowieckim Urzędzie Wojewódzkim pod kierunkiem Elżbiety Nawrockiej - zastępcy dyrektora Wydziału Zdrowia oraz pod nadzorem merytorycznym Prof. dr hab. n. med. Marii Katarzyny Borszewskiej – Kornackiej, konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie neonatologii.  Raport można pobrać na stronie www.mazowieckie.pl pod linkiem.