Przez ostatnie pół roku w cyklu artykułów poświęconych uzależnieniom przestrzegaliśmy przed nimi i przybliżaliśmy metody przeciwdziałania. Wiele miejsca poświęciliśmy w nich nałogom, w które coraz częściej popadają dzieci i młodzież. Jeśli w tym okresie życia omijają ich czynniki zwiększające ryzyko uzależnień, zwiększa się prawdopodobieństwo uniknięcia uzależnień w dalszym życiu. Warto więc im pomóc, by jak najpóźniej lub wręcz w ogóle, nie sięgnęli po używki. Łatwo powiedzieć, trudniej zrobić.

Wiadomo z jakim oporem młodym ludziom przychodzi przyjmowanie rad od „starszych i mądrzejszych”. Wolą słuchać racji rówieśników. A co jeśli nastolatek sam dla siebie ustaliłby reguły, sam określił co jest dla niego najlepsze? Kluczem do takich zachowań jest asertywność.  

Bardzo często nastolatkowie pierwszy raz piją alkohol, czy zażywają narkotyki, a następnie powtarzają te zachowania za namową, bardziej „doświadczonych” rówieśników. Wstydzą się odmówić, by nie narazić się na śmieszność. A jakby, mimo odmowy, zyskać szacunek zamiast stać się obiektem drwin?

I tu z pomocą przychodzi asertywność.  Jest to cecha, której wielu młodych ludzi sobie nie uświadamia, a może być ona bardzo dobrym orężem w zachowaniu nie tylko abstynencji ale też tzw. twarzy w środowisku, które w większości tej abstynencji nie zachowuje.  

Dlaczego warto być asertywnym?

Asertywność oznacza umiejętność niepoddawania się niekorzystnym dla siebie wpływom innych osób. Mogą one dotyczyć podporządkowania, wykorzystania, manipulacji czy lekceważenia twoich potrzeb.  Tak więc asertywność jest przeciwieństwem uległości, podporządkowania, rezygnacji, słabości i niepewności w obronie swoich przekonań i poglądów.

Dzięki postawieniu jasno swoich racji zyskujemy szacunek (także sami do siebie), większą pewność, że kierujemy swoim życiem, poczucie swojej wartości w kontaktach z innymi, zadowolenie z siebie i z życia według własnych przekonań i potrzeb. Uświadomienie sobie możliwości jakie daje asertywność w sytuacji nacisków środowiska, w tym rówieśniczego, pozwala na komfort stanowczego odmawiania bez narażania się na stratę w oczach kolegów.

Osobę, która jest asertywna łatwo poznać, po tym że jest stanowcza, umie powiedzieć „nie” kiedy coś mu nie odpowiada, potrafi bronić swoich praw a jednocześnie nie obraża innych. Taka osoba dobrze zna swoje potrzeby i potrafi jasno je artykułować, a także zna swoją wartość i umie ją ochraniać. Potrafi też bez skrepowania przyjmować pochwały, ale też bronić się przed niesłuszną krytyką. Ktoś taki bez lęku poprosi o pomoc i o coś czego mu potrzeba.

Mówiąc w skrócie asertywność to umiejętność bronienia swoich praw bez urażania innych, z pełnym szacunkiem dla drugiej osoby. Agresja, chamskie zachowanie obrażanie lub upokarzanie innych to nie są zachowania  asertywne. Asertywność nie jest egoistycznym dążeniem do zrealizowania własnych celów

Testy na asertywność

Trudno oczekiwać, by młodzi ludzie sami doszli do tego jakie korzyści daje im asertywność. Dla nich za zwyczaj wygodnie iść owczym pędem za oczekiwaniami grupy, czy moda na picie i ćpanie. Jak zwrócić ich uwagę, że mogą mieć swoje zdanie?

W internecie, który jest przecież królestwem młodzieży, można znaleźć wiele testów na asertywność. Warto więc np. przy rodzinnym obiedzie rzucić pytanie: - Czy wiecie co to jest asertywność? I podpowiedzieć: - Jeśli nie wiecie sprawdźcie w internecie, to bardzo ciekawe.    

Już same pytania testów dają wiele do myślenia, pokazują możliwości przyjmowania różnych postaw. W podsumowaniu testów można zaś znaleźć kilka słów prawdy o swoich zachowaniach podejmowanych pod wpływem innych osób. Rozwiązanie takiego testu da każdemu rozwiązującemu go nastolatkowi wiele do myślenia i może być pierwszy krokiem do zmiany jego postawy, jeśli do tej pory nie była asertywna.

Fundacja na Rzecz Promowania Zdrowia, Sportu i Talentów Salus Et Facultas w ramach: Przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom społecznym proponuje edukację publiczną z zakresu przeciwdziałania uzależnieniom w formie serii artykułów publikowanych na stronie Radom24.pl.
Projekt współfinansowany ze środków Gminy Miasta Radomia.