Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała uzależnienie od alkoholu za chorobę niezawinioną, przewlekłą i postępującą, na której powstanie wpływ ma wiele czynników – m.in. biologiczne podłoże oraz czynniki psychologiczne, duchowe i społeczne. Szczególnie obfite żniwo alkohol zbiera wśród ludzi młodych. Według WHO jest on największym „zabójcą” młodych Europejczyków w wieku od 15 do 29 lat. Szacunkowe dane mówią, że w niektórych krajach wschodnioeuropejskich z powodu alkoholu umrze przedwcześnie co trzeci młody mężczyzna.
W Polsce przeprowadzono szereg badań na temat spożywania alkoholu przez młodzież Jednym z nich były ogólnopolskie badania ankietowych ESPAD (Europejski Program Badań Ankietowych w Szkołach na Temat Używania Alkoholu i Narkotyków), Zostały one przeprowadzone w III klasach gimnazjum i II klasach szkół średnich i pokazały, że alkohol jest najpopularniejszą wśród młodzieży substancją psychoaktywną. Spożywa go ponad 92% 15- i 16-latków oraz 96% 17- i 18-latków, przy czym najbardziej lubianym alkoholem wśród młodzieży jest piwo. Do wprowadzenia się w stan upojenia alkoholowego przyznała się niemal połowa piętnastolatków i ponad 65% siedemnastolatków. Z raportu "Młodzież a alkohol" Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych) wynika z kolei, że około 60 % 15- letnich chłopców i 33% 15 letnich dziewcząt przyznaje się do stanu upojenia alkoholowego. Co dwudziesty nastolatek po wypiciu alkoholu doświadczył wypadku lub uszkodzenia ciała. Co piętnasta nastolatka po spożyciu alkoholu miała niechciane kontakty seksualne.
Do najczęstszych powodów sięgania przez nastolatków po alkohol można zaliczyć:
- Uwarunkowania rodzinne – stwierdzono bowiem silny związek wiedzy między piciem ludzi młodych i piciem rodziców. Wystarczy, gdy jedno z rodziców spożywa alkohol regularnie, a już prawdopodobieństwo że nieletni będzie pił wzrasta dwukrotnie.
- Wpływ otoczenia. Jeżeli piją koleżanki, koledzy, znajomi czy przyjaciele, wtedy młody człowiek też chętniej sięga po alkohol.
- Picie dla przyjemności – z badań wynika, że często jest to za najważniejszy powód do picia.
- Presję ze strony rówieśników – chcąc zachować pozycje w określonej grupie czy choćby nawet uczestnictwo w niej, młody człowiek często nie ma zahamowań.
- Ciekawość – młodzi po prostu chcą zobaczyć jak to jest, kiedy się napiją.
- Chęć przeżycia dobrej zabawy – wielu młodych ludzi uważa, że takowej nie może być bez alkoholu.
- Przykład – młodym często imponują reklamy alkoholu lub idole, z którymi się identyfikują, np. pijący aktor lub gwiazda muzyki rozrywkowej.
- Przekonanie, że wszyscy młodzi ludzie to robią i nikt im tego tak naprawdę nie zabrania.
- Alkohol jako „lekarstwo na problemy” – powszechne jest wśród młodych przekonanie, że smutki najłatwiej jest utopić w alkoholu.
- Przekonanie, że alkohol poprawia nastrój. Częste są przypadki picia na „lepszy humor”.
- Przełamanie kompleksów i dodawanie sobie odwagi – np. na dyskotekach. Młodzi uważają, że łatwiej im wtedy będzie nawiązać kontakt z płcią przeciwną.
Ważnym argumentem jest też tutaj stosunkowo łatwa dostępność alkoholu dla młodych. Sprzedawcy rzadko sprawdzają młodym dokumenty, a ci z kolei, mając problem proszą o zakup alkoholu starszych kolegów.
Negatywne skutki picia alkoholu przez młodzież to przede wszystkim:
- agresywność,
- problemy w nauce,
- niezdyscyplinowanie
- brak sprawności intelektualnej,
- zaburzenia koncentracji uwagi,
- zaburzenia pamięci,
- zwiększoną męczliwość,
- wzmożoną drażliwość,
- pobudliwość,
- skłonność do irytacji,
- obniżenie aktywności psychicznej,
- zaburzenia w sferze psychiki
- Zaburza zdolność uczenia się, zapamiętywania i logicznego rozumowania, powoduje obniżenie uczuciowości wyższej, obniżenie krytycyzmu,
- różnego rodzaju uszkodzenia organiczne
- hamuje rozwój emocjonalny,
- problemy wychowawcze.
Co mogą robić rodzice czy opiekunowie dziecka, aby zapobiegać sięganiu po alkohol przez młodzież?
Najważniejsze to takie postępowanie, aby być dla dziecka dobrym przykładem. Nie można też częstować dziecka alkoholem czy prosić o kupno alkoholu, trzeba z nim jak najwięcej rozmawiać na ten temat, ale także umieć wysłuchać dziecka. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest namówienie dziecka do uprawiania sportu oraz kształtowania innych hobby – wtedy szanse na to, że sięgnie ono po kieliszek są dużo mniejsze. Dobra atmosfera w domu i poza nim także przyczynia się do tego, że dziecko ma mniej powodów do ucieczki w alkohol.
W Polsce wiele instytucji zajmuje się sprawami alkoholizmu wśród młodzieży. Konieczna jest jednak systematyczna, długofalowa oraz przemyślana praca nie tylko rodziców, ale także nauczycieli i pedagogów i wreszcie nas wszystkich nad wychowaniem młodzieży w trzeźwości i uświadamianiem im skutków spożywania alkoholu w młodym wieku i nie tylko.
Fundacja na Rzecz Promowania Zdrowia, Sportu i Talentów Salus Et Facultas w ramach:
Przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom społecznym proponuje edukację publiczną z zakresu przeciwdziałania uzależnieniom w formie serii artykułów publikowanych na stronie www.radom24.pl .
Projekt współfinansowany ze środków Gminy Miasta Radomia.