Niedziela 24 listopada
Emmy, Flory, Jana
RADOM aktualna pogoda

Śladami Powstania Styczniowego (zdjęcia)

Jacek Lombarski 2013-01-19 19:41:00

Mimo niesprzyjającej pogody - mrozu i padającego śniegi, na zaproszenie radomskiego Koła Przewodników Turystycznych PTTK, na wycieczkę śladami Powstania Styczniowego, w sobotnie popołudnie zgłosiło się sporo osób.

Radom to miejsce bardzo ważne w historii powstania. To tutaj odbyła się jedna z ostatnich narad z udziałem dyktatora powstania Mariana Langiewicza, i to, niestety, tutaj otworzyły mu się oczy na stan przygotowań. Podczas inspekcji, przeprowadzonej na kilka dni przed rozpoczęciem walk, stwierdził, że informacje spływające z terenu są znacznie zawyżone. Okazało się, że z deklarowanych z terenu województwa sandomierskiego 20 tysięcy powstańców, gotowych jest do walki nieco ponad 2 tysiące. I to jeszcze nie wszystko. Jak ocenił to w swoich wspomnieniach Marian Lengiewicz, w bezpośredniej walce mogło wziąć udział niewiele ponad tysiąc.

Wycieczka śladami Powstania Styczniowego rozpoczęła się przed kościołem oo. Bernardynów. To tu właśnie stoi figura Matki Bożej Niepokalanej, przed którą od 1861 roku gromadziły się tłumy. Na dziedzińcu kościoła wznosi się krzyż, który jest pamiątką po tym wystawionym w 1861 roku. Rycinę z tym krzyżem można obejrzeć w „Dekanacie radomskim” ks. Jana Wiśniewskiego, oraz w zbiorach Archiwum Państwowego w Radomiu. Wśród licznych epitafiów wmurowanych w przyklasztorny mur, jedno zwraca szczególną uwagę. Poświęcone jest braciom Stanisławowi i Karolowi Geisler. Pierwszy z nich poległ 17 lutego 1863 roku pod Miechowem walcząc w szeregach powstańczego oddziału Kurowskiego.

W kościele znajduje się epitafium Zygmunta Chmielińskiego, rozstrzelanego w Radomiu 19 grudnia 1863 roku. Również tutaj, po licznych przeprowadzkach, znalazły miejsce wiecznego spoczynku prochy Dionizy Czachowski. Pochowany najpierw na wiejskim cmentarzu w Bukównie, niedaleko Wyśmierzyc, w 1938 roku został przeniesiony i pochowany w mauzoleum wybudowanym obok figury Matki Bożej Niepokalanej. Mauzoleum zdemontowano, tak jak Grób Nieznanego Żołnierza i pomnik Czynowi Legionów Komendanta Piłsudskiego, na rozkaz władz niemieckich w 1940 roku. Trumienkę z prochami Czachowskiego ukryto pod posadzką kościoła, tak skutecznie, że odnaleziono ją całkiem przypadkiem podczas remontu posadzki w latach osiemdziesiątych.
Dziś prochy pułkownika Czachowskiego spoczywają w sarkofagu wewnątrz kościoła.
Uczestnicy wycieczki mieli możliwość zasiąść również w refektarzu, który, na co dzień nie jest dostępny dla zwiedzających.
To właśnie tu, młodzi powstańcy, trzydziestu dziesiętników, złożyli przysięgę:

„Przysięgam dołożyć wszelkich starań z narażeniem życia i mienia ku dźwignięciu Polski w dawnych granicach. A jeślibym przysięgę złamać miał, niech dusza moja przeklętą będzie a imię moje jako zdrajcy niech przejdzie z pokolenia na pokolenie”.

Rotę przysięgi w tym pamiętnym miejscu, głosem godnym przysięgających, odczytała Ewa Kutyła, wspomagająca przewodzącą wycieczce, Irenę Wiernicką.

Kolejnymi miejscami na trasie był Rynek, na którym, w miejscu gdzie dziś stoi pomnik, ustawiona była szubienica, na której zginęło wielu powstańców. Później grupa przeszła na ulicę Reja, przy której znajduje się kamienica należąca niegdyś do Walerego Przyborowskiego, kronikarza Powstania Styczniowego i autora wielu, cenionych do dziś, opracowań na ten temat. Przy ulicy Koszarowej i na Placu im. 72 pp. im Dionizego Czachowskiego, stacjonowały niegdyś zaborcze oddziały. Plac 72 pp. jest już od wielu lat miejscem, gdzie odbudowane zostało mauzoleum Dionizego Czachowskiego z elementów konstrukcji odnalezionych na placu przy zbiegu ulic Reja i Mireckiego. Mauzoleum nie zawiera, wbrew przekonaniu wielu osób, prochów bohatera, ale ziemię z pól walki Powstania Styczniowego i wrześniowych szlaku 72 Pułku Piechoty.

Trasa wycieczki zakończona została przy Krzyżu Powstańców przy ulicy Warszawskiej, ustawionym w tym miejscu w 1933 roku.

Komentarze naszych czytelników

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu

Dodaj komentarz

Nie przegap

RADOM aktualna pogoda

Nasza strona wykorzystuje pliki cookies.

Strona używa cookies i podobnych technologii m.in. w celach: świadczenia usług oraz prowadzenia statystyk. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że będą one umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia.

Akceptuję, nie pokazuj więcej
Polityka prywatności Ochrona danych osobowych