- Sejm z 1505 roku był najdonioślejszym wydarzeniem politycznym mającym miejsce w Radomiu w czasach jagiellońskich i bez wątpienia jednym z najważniejszych w historii Polski. Na mocy radomskiej konstytucji sejm stał się najwyższą władzą ustawodawczą w państwie. Zdaniem wielu historyków w ten sposób rozpoczęła się epoka nowożytna w dziejach Polski. Radomianie mogą być z tego dumni. I warto o tym przypominać – mówi prezydent Radomia Radosław Witkowski.

Tekst konstytucji z 1505 roku uzgodniono na sejmie walnym, który obradował w Radomiu od 30 marca 1505 roku, a został zwołany przez Aleksandra Jagiellończyka. Ze strony polskiej wzięło w nim udział 43 senatorów, 9 wyższych urzędników i około 45 posłów ziemskich, Litwę reprezentowała siedmioosobowa delegacja dostojników duchownych i świeckich.

Najbarwniejszym epizodem sejmu radomskiego z 1505 roku było wysłuchanie przez króla, senatorów oraz posłów chana tatarskiego Szach-Achmata, władcy Ordy Zawołżańskiej, niedawnego sojusznika państwa polsko-litewskiego w wojnie z Moskwą. Do Radomia dotarło też poselstwo wojewody wołoskiego Bogdana III, proszące o rękę Elżbiety Jagiellonki dla swego władcy. Jednakże najważniejszym aktem prawnych i najsłynniejszym dziełem sejmu radomskiego była bez wątpienia konstytucja „Nihil novi”, nazywana tak od łacińskiego zwrotu, którym król zapewniał poddanych, że nie wprowadzi niczego nowego oraz nie zmieni obowiązujących w państwie praw bez wspólnej zgody władcy, senatorów i posłów reprezentujących szlachtę.

Konstytucja z 1505 r. jest uznana za jeden z przełomowych momentów w dziejach Polski. Zakończyła ona proces formowania dwuizbowego sejmu walnego jako władzy prawodawczej. Państwo z monarchii arystokratycznej (oligarchicznej), jakim było w czasach pierwszych Jagiellonów, przekształciło się w nowożytną monarchię parlamentarną. Stanowienie praw powszechnych przestało być domeną monarchy, ale z mocy prawa miało pozostawać domeną współdziałania władcy z reprezentacją narodu politycznego, jakim był wówczas stan szlachecki.

Za drugą pod względem ważności uchwałę sejmu radomskiego uznaje się zlecenie kodyfikacji prawa polskiego, która przybrała formę słynnego Statutu Jana Łaskiego. Już w następnym roku kanclerz wielki koronny doprowadził do wydania drukiem pokaźnej księgi, liczącej prawie 1000 kart, a zawierającej wszystkie dotychczasowe dekrety królewskie, konstytucje sejmowe i traktaty międzynarodowe. Dzięki temu stała się ona dla kolejnych pokoleń podstawowym źródłem poznania prawa.

Najszybsze informacje z Radomia wprost na Twojego Facebooka:
KLIKNIJ I POLUB NAS TERAZ >>