Wtorek 19 marca
Józefa, Bogdana, Laili
RADOM aktualna pogoda

Pacjent z IBS w gabinecie dietetyka

cir 2018-07-18 10:41:00

Zespół jelita drażliwego (ang. irritable bowel syndrome – IBS) jest jedną z najczęstszych przyczyn wizyt u gastroenterologa. W łagodzeniu objawów IBS kluczową rolę odgrywa właściwy sposób żywienia dlatego w tym przypadku również dietetycy mają ręce pełne roboty.

Po rozpoznaniu IBS istotne jest jak najszybsze wdrożenie właściwego leczenia

Podstawowe informacje na temat zespołu jelita drażliwego

Obecnie szacuje się, że 20% mieszkańców krajów rozwiniętych cierpi na IBS. Być może liczba ta jest większa, ponieważ niedoszacowanie może wynikać z trudności w rozpoznaniu choroby. Jej opis w literaturze medycznej pojawił się stosunkowo niedawno, bo około dziesięć lat temu. Do diagnozy IBS stosuje się Kryteria Rzymskie III z 2006 roku. Według nich o rozpoznaniu choroby możemy mówić, gdy:

- przez co najmniej trzy dni w miesiącu w ciągu ostatniego kwartału pacjent skarży się na nawracający ból brzucha lub uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej;

- występują co najmniej dwa z trzech objawów, takich jak poprawa samopoczucia po wypróżnieniu, początek dolegliwości związany ze zmianą rytmu wypróżnień i/lub ze zmianą wyglądu stolca;

Charakterystycznym objawem zespołu jelita drażliwego jest naprzemienne występowanie zaparć i biegunek. W zależności od tego, który z tych objawów jest dominujący wyróżniamy postać biegunkową, postać zaparciową lub mieszaną. Jeśli pojawią się trudności w rozpoznaniu konkretnej postaci choroby mówimy, że ma postać niezidentyfikowaną. Wśród pacjentów cierpiących na zespół jelita drażliwego najczęściej diagnozuje się postać biegunkową (około 40% chorych). Pozostaje pytanie – co jest przyczyną powstawania choroby? Niestety do dziś nie znamy konkretnej odpowiedzi na to pytanie. Naukowcy wciąż pracują nad poznaniem przyczyny rozwoju IBS. Do tej pory przypuszcza się, że znaczącą rolę odgrywają tu czynniki psychoemocjonalne, a w szczególności stres. Ostatnio coraz częściej wspomina się również o udziale czynników infekcyjnych w rozwoju zespołu jelita drażliwego. Nie bez znaczenia pozostają również nawyki żywieniowe. Po rozpoznaniu IBS istotne jest jak najszybsze wdrożenie właściwego leczenia. Dużą rolę odgrywają tu dietetycy, który dobierają odpowiednią dietę mogą bardzo pomóc w łagodzeniu dolegliwości.

Pacjent z IBS w gabinecie dietetyka

Dieta to nieodłączny element leczenia IBS dlatego dietetycy powinni znać zasady postępowania żywieniowego w przypadku osoby cierpiącej na tę chorobę. Z pewnością pacjent z IBS prędzej, czy później pojawi się w ich gabinecie. Dlatego najlepiej już wcześniej przygotować się na jego wizytę i wiedzieć jak postępować w przypadku rozpoznania zespołu jelita drażliwego.

Zasady leczenia żywieniowego pacjenta z IBS:

1. Dieta powinna być dostosowana indywidualnie, w zależności od objawów jakie występują, postaci i okresu choroby.

2. Poprawę samopoczucia może przynieść ograniczenie ilości tłustych potraw (szczególnie jeśli pacjent skarży się na ból brzucha zaraz po zjedzeniu posiłków) oraz zwiększenie ilości białka.

3. Zaleca się ograniczenie produktów wzdymających, tj. nasion roślin strączkowych, warzyw kapustnych, cebuli, czosnku.

4. Należy wyeliminować z diety produkty zawierające sorbitol, który może działać drażniąco na jelito powodując nasilenie dolegliwości.

5. Zaleca się stosowanie określonych metod przygotowywania posiłków, takich jak gotowanie w wodzie, gotowanie na parze, duszenie, pieczenie w folii.

6. Dietetycy coraz częściej zalecają swoim pacjentom stosowanie diety low FODMAP, czyli zawierającej małą ilość fermentujących monosacharydów, disacharydów, oligosacharydów oraz polioli. Jeśli trafi do nas pacjent z IBS warto rozważyć zastosowanie tego typu diety.

Zasady postępowania dietetycznego w postaci biegunkowej IBS

Jeśli u pacjenta rozpoznano postać biegunkową IBS należy wprowadzić dietę ubogą w błonnik pokarmowy, niskotłuszczową i z ograniczeniem cukrów fermentujących w jelitach. Jej kaloryczność zależy od indywidualnego zapotrzebowania organizmu pacjenta. Jeśli mamy do czynienia z osobą wyniszczoną, należy zwiększyć ilość kcal w diecie. Oprócz tego zaleca się, aby:

- tłuszcze (w ilości 20% energii) pochodziły ze źródeł roślinnych, np. oliwa z oliwek, olej lniany, olej sojowy;

- podawać warzywa w formie gotowanej i przecierowej (np. marchew, buraki, dynia, szpinak);

- unikać owoców ze skórkami oraz dżemów z pestkami (np. truskawkowy, malinowy);

- ograniczyć spożycie cukru i słodyczy;

- zadbać o odpowiednią ilość produktów bogatych w witaminę A, D, E, K, C oraz witamin z grupy B (szczególnie B12);

- zadbać o odpowiednią ilość produktów bogatych w potas, wapń, żelazo;

- zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu;

Wybrane produkty, których nie zaleca się w przypadku biegunkowej postaci IBS to: mocna kawa i herbata, mleko oraz kefiry i jogurty (przy współistniejącej nietolerancji laktozy), tłuste gatunki mięs, pieczywo pełnoziarniste, warzywa kapustne, zupy zabielane śmietaną, owoce pestkowe nieprzecierane (np. truskawki, porzeczki, śliwki), chrzan, musztarda, przyprawy korzenne. 

Zasady postępowania dietetycznego w postaci zaparciowej IBS

Inaczej wyglądają zasady postępowania dietetycznego w przypadku pacjenta, u którego stwierdzono zaparciową postać IBS. W tym przypadku dietetycy powinni wdrożyć dietę bogatą w błonnik pokarmowy oraz zadbać o odpowiednią ilość płynów w diecie. Wśród zasad postępowania dietetycznego wymienia się, m.in.

- zwiększenie udziału produktów bogatych w błonnik (dzienna ilość błonnika w diecie powinna wahać się między 30 a 50 g), tj. pełnoziarnistych produktów zbożowych, owoców i warzyw;

- wypijanie na czczo, po wstaniu z łóżka szklanki niegazowanej wody mineralnej, szklanki koktajlu na bazie wody mineralnej z dodatkiem soku jabłkowego lub śliwkowego (w celu pobudzenia odruchu żołądkowo-okrężniczego);

- zwiększenie ilości płynów w diecie do 2-2,5 l na dobę;

- unikanie produktów, które mogą nasilać zaparcia, m.in. czekolada, kakao, czerwone wino, produkty na bazie białej mąki, biały ryż, mocna herbata;

Wybrane produkty, których nie zaleca się w przypadku zaparciowej postaci IBS: pieczywo pszenne, kasza manna, produkty z mąk z wysokiego przemiału i mąki ziemniaczanej, biały ryż, tłuste gatunki mięs, produkty zawierające kakao.

Więcej o zespole jelita drażliwego można poczytać na kcalmar.com/blog/

Komentarze naszych czytelników

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu

Dodaj komentarz

Nie przegap

RADOM aktualna pogoda

Nasza strona wykorzystuje pliki cookies.

Strona używa cookies i podobnych technologii m.in. w celach: świadczenia usług oraz prowadzenia statystyk. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że będą one umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia.

Akceptuję, nie pokazuj więcej
Polityka prywatności Ochrona danych osobowych