Na Mazowszu w 2010 r. na 63 tys. urodzeń, liczba przedwczesnych wyniosła ok. 3,5 tys. 245 noworodków ważyło poniżej 1 kg. Przeżywalność wcześniaków wynosi od 10 proc. w 23 t.c. do 98 proc. w 35 t.c., zależnie od wieku ciążowego i wysokospecjalistycznego poziomu opieki. 15 proc. wcześniaków wykazuje duże zaburzenia rozwoju narządów zmysłów, ośrodkowego układu nerwowego oraz układu oddechowego. Przedwczesny poród wiąże się często z 4-5 miesięcznym pobytem na oddziale noworodkowym. Dzieci te mają niedojrzały układ odpornościowy, często nie mogą być jeszcze karmione mlekiem matki. W późniejszym okresie zmagają się z licznymi powikłaniami, wymagając ponownej, często wielokrotnej, hospitalizacji. Przyczynami wcześniactwa, oprócz czynników genetycznych i rozwojowych, są również warunki socjoekonomiczne i środowiskowe np. stres lub ciężka praca. Niezwykle ważne jest ograniczenie negatywnych konsekwencji wcześniactwa i ich wpływu na jakość życia tych dzieci, obciążenie rodzin, a także ekonomicznych skutków dla opieki zdrowotnej - powiedział Jacek Kozłowski, wojewoda mazowiecki. W województwie tylko 40% samorządów zapewnia dostęp do programów profilaktycznych oraz badań dla matki i dziecka w ramach Narodowego Programu Zdrowia. Zakłada on obniżenie wskaźników wcześniactwa, umieralności okołoporodowej, noworodkowej i niemowlęcej (priorytet 7.).


Wirus płucny RS (respiratory syncytial virus) występuje powszechnie, roznosi się drogą kropelkową, u dorosłych powoduje zwykłe przeziębienie. U dzieci jest przyczyną chorób układu oddechowego (zapalenia płuc, oskrzelików a także ucha środkowego). Atakuje około 70 proc. wcześniaków, które są 10-krotnie bardziej narażone, niż niemowlęta urodzone o czasie. Zakażenia w tej grupie maja często ciężki przebieg, skutkując pobytem na oddziałach intensywnej terapii, tlenoterapią, nawrotami choroby, a nawet śmiercią. Najczęstszym krótkotrwałym powikłaniem jest bezdech, długotrwałymi - duszności i astma oskrzelowa. Na RSV nie ma szczepionki, jedyną dostępną formą profilaktyki jest dostarczenie przeciwciał (paliwizumabu) w czasie sezonu zakażeń (od października do marca). Ograniczają one o ok. 55 proc. częstotliwość pobytu niemowląt na oddziałach pediatrycznych, co zmniejsza liczbę dni spędzonych przez nie w szpitalu, w tym na oddziałach intensywnej terapii.

Prof. Maria Borszewska-Kornacka, mazowiecka konsultant w dziedzinie neonatologii, opracowała program rozszerzenia profilaktyki zakażeń RSV. Celem głównym jest zmniejszenie liczby zakażeń oraz ciężkich powikłań u dzieci z grup ryzyka. Niemowlęta urodzone przed 31  tygodniem ciąży, które w sezonie zachorowań nie ukończyły 6 mcy oraz urodzone przed 33 tygodniem - chore na dysplazję oskrzelowo-płucną (przewlekła choroba płuc), które w sezonie nie ukończyły 1 r.ż., otrzymałyby przez jeden sezon 5 comiesięcznych dawek paliwizumabu. Koszt programu (leku i wizyt lekarskich) dla niemowląt nieobjętych programem NFZ pokrywałyby samorządy. 8 gmin z województwa mazowieckiego wyraziło chęć zapoznania się ze szczegółami programu profilaktyki RSV u wcześniaków, jego popularyzacji służy też konferencja.

Podczas konferencji "Matka i dziecko na Mazowszu - problemy perinatologiczne" omówiono przyczyny i skutki wcześniactwa, profilaktykę szczepień ochronnych oraz wyniki badań pilotażowych w zakresie utworzenia banku mleka kobiecego na Mazowszu. W konferencji udział wzięli przedstawiciele samorządu terytorialnego, placówek medycznych, konsultanci wojewódzcy z dziedzin: położnictwa i ginekologii, neonatologii, pediatrii oraz krajowy konsultant z dziedziny neonatologii.