Okres poprzedzający święta Wielkanocne wypełniały wielodniowe przygotowania, wśród których ważne miejsce zajmowały czynności związane ze sprzątaniem i zdobieniem prywatnych przestrzeni. Powtarzane były niektóre czynności wykonywane przed Bożym Narodzeniem: izbę odmalowywano, wieszano nowe pająki i wycinanki.

Jednak z racji tego, iż jest to święto wiosenne pojawiały się w chałupie świeże gałązki z zielonymi listkami, gospodynie starały się bardziej ukwiecić izbę, często robił to za pomocą kwiatów z bibuły. „W pierwszych dziesięcioleciach XX wieku za pośrednictwem wędrownych handlarzy i małomiasteczkowych sklepikarzy na wieś zaczęła docierać kolorowa karbowana bibuła (…), która okazała się niezwykle wdzięcznym, a przy tym stosunkowo tanim surowcem do wyrobu ozdób.”

To dzięki niej wiejskie izby nabrały niespotykanych dotąd kolorów, bardzo szybko rozpowszechniły się różne techniki wyrobu kwiatów z tego materiału, które imponowały nie tylko żywymi barwami, ale również oryginalnymi kształtami. „Dawniej na wsi, w okresie przedświątecznym, ozdabiano ściany wycinankami. Jedna z  Informatorek wspomina: „O panie! Na każde święta, to chodziły kobity na jarmark, złotego papieru nakupiły i takie ozdoby, kwiotki, kogutki, konie jak która umiała wycinały i to się na ścianę przyklejało”.

Kolorowe wycinanki ozdabiały ściany zarówno swoimi kształtami jak również komponowanymi z nich układami.Ważnym elementem wiejskiej izby, który ulegał dekoracji w okresie przedświątecznym były święte obrazy. Miały one przede wszystkim znaczenie religijne, wartości estetycznych należałoby się doszukiwać w formach ich zdobień. „Obrazy jeszczew latach 70-tych inf. przyozdabiała kwiatami, zielonymi gałązkami”. Często wokół obrazów robiono tak zwane korony z żywych lub sztucznych (z bibuły) kwiatów. Otaczały one obraz dokoła. Były zakładane bezpośrednio na obraz lub znajdowały się w pewnym odstępie od niego: „Obrazy ozdabiano kwiatami i robiono tzw. koronę. Ze słomy robiono prostokąt wielkości ramy do której przyczepiano bibułowe kwiaty na drucikach. Całość przymocowywano do ramy tak, że stawała się niewidoczna”We wsiach położonych w okolicach rzek spotkać można było dawniej zdobienie podłóg za pomocą wysypywania żółtym piaskiem.

„Zwyczaj wysypywania piaskiem wzorów na podłodze izby czy też podwórza (…) związany jest terytorialnie ze środkową Polską, z lewym brzegiem Wisły. (…) Wysypywanie wzorów przed świętami – aby w ten sposób izba nabrała uroczystego wyglądu – związane jest ściśle z „glinianą” bitą podłogą&rdquo. Zwyczaj ten odnaleźć można również w radomskiem, popularne były tu ornamenty geometryczne lub motywy roślinne, niekiedy pojawiały się też postacie zwierzęta np. koguty.

Informatorzy wspominają go ze swoich rodzinnych domów: „Piaskiem była sypana tylko w izbie – wzory: koła, kwadraty. Robiła to gospodyni”. Zabiegi te miały na celu zwiększenie estetycznego wyglądu przestrzeni wizualnej chałupy, jedna z informatorek mówi wprost: „Podłoga w sieni była wysypywana piaskiem, żeby było ładnie”. Zwyczaj ten odszedł w zapomnienie wraz z zastąpieniem klepisk podłogami z desek.

Przedświąteczne dekoracje chałup były niezwykle ważnym elementem życia wiejskiego i świadczyły o właścicielach. „Skłonność do upiększania najbliższego otoczenia, przede wszystkim wnętrza mieszkalnego jest wyrazem bardzo zróżnicowanych potrzeb. Indywidualne odczucie piękna, harmonii, łączy się z aspiracjami społecznymi (naśladowania innych), chęcią zamanifestowania zamożności, wzbudzenia podziwu itp”.

Przykłady tych potrzeb można rozwijać i omawiać, można też wymienić ich o wiele więcej, zawsze jednak wśród nich najważniejszy był indywidualizm twórców wystrojów wiejskich wnętrz. Przez to każda dekoracja świąteczna zawsze nacechowana była subiektywizmem, co nadawało jej swoisty charakter.

Chcesz szybciej dowiadywać się o nowych wydarzeniach i czytać najświeższe newsy? POLUB NAS NA FACEBOOKU. ZRÓB TO TERAZ >>